Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

threaten with

  • 1 insto

    in-sto, stĭti, stātum (e. g. instaturum, Liv. 10, 36, 3:

    instaturos,

    Front. Strat. 2, 6, 10 al.), 1, v. n., to stand in or upon a thing (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., constr. with dat., in and abl., or acc.
    (α).
    With dat.:

    jugis,

    Verg. A. 11, 529.—
    (β).
    With in and abl.: saxo in globoso, Pac. ap. Auct. Her. 2, 23, 36 (Trag. Fragm. v. 367 Rib.):

    instans in medio triclinio,

    Suet. Tib. 72.—
    (γ).
    Absol., to draw nigh, approach; to impend, threaten:

    quibus ego confido impendere fatum aliquod, et poenas jam diu debitas aut instare jam plane, aut certe jam appropinquare,

    Cic. Cat. 2, 5:

    instant apparatissimi magnificentissimique ludi,

    id. Pis. 27:

    cum illi iter instaret,

    id. Att. 13, 23:

    quidquid subiti et magni discriminis instat,

    Juv. 6, 520:

    ante factis omissis, illud quod instet, agi oportere,

    the subject in hand, Cic. Inv. 2, 11, 37. —

    Of persons: cum legionibus instare Varum,

    Caes. B. C. 2, 43.—
    (δ).
    With acc. (ante-class.):

    tantum eum instat exitii,

    Plaut. Poen. 4, 2, 96.—
    B.
    In partic., to press upon, harass, molest, menace, threaten. —With dat., acc., or absol.
    (α).
    With dat.:

    cedenti,

    Liv. 10, 36:

    vestigiis,

    id. 27, 12, 9:

    instantem regi cometen videre,

    Juv. 6, 407.—
    (β).
    With acc.:

    si me instabunt (al. mi),

    Plaut. Curc. 3, 1, 6.—
    II.
    Trop.
    A.
    To urge or press upon one, to insist; to pursue a thing (syn. urgeo):

    quamobrem urge, insta, perfice,

    Cic. Att. 13, 32, 1:

    accusatori,

    id. Font. 1:

    ille instat factum (esse),

    he insists upon the fact, Ter. And. 1, 1, 120.— To follow up eagerly, pursue; with dat. or acc.
    (α).
    With dat.:

    instant operi regnisque futuris,

    Verg. A. 1, 504:

    talibus instans monitis (parens),

    Juv. 14, 210:

    non ignarus instandum famae,

    Tac. Agr. 18.—
    (β).
    With acc., to urge forward, ply, transact with zeal or diligence: instant mercaturam, Nov. ap. Non. 212, 30 (Com. Rel. p. 223 Rib.):

    parte aliā Marti currumque, rotasque volucres Instabant,

    were hastening forward, working hard at, busily constructing, Verg. A. 8, 434: rectam viam, to go right, i. e. to be right, to hit the mark, Plaut. As. 1, 1, 40:

    unum instare de indutiis vehementissime contendere,

    Caes. B. C. 3, 17, 5; cf. Zumpt, Gram. § 385.—
    (γ).
    Absol.:

    vox domini instantis,

    Juv. 14, 63.—
    B.
    To demand earnestly, solicit, insist upon:

    satis est, quod instat de Milone,

    Cic. Q. Fr. 3, 2:

    quod profecto cum sua sponte, tum, te instante, faciet,

    at your instance, your solicitation, id. Att. 3, 15.— With inf.:

    instat Scandilius poscere recuperatores,

    Cic. Verr. 2, 3, 59, § 136.—With ut or ne:

    tibi instat Hortensius, ut eas in consilium,

    Cic. Quint. 10:

    uxor acriter tua instat, ne mihi detur,

    Plaut. Cas. 2, 5, 33; cf.:

    nunc nosmet ipsi nobis instemus, ut, etc.,

    Auct. Her. 4, 56, 69.— Impers.:

    profecto, si instetur, suo milite vinci Romam posse,

    Liv. 2, 44.—Hence, instans, antis, P. a.
    A.
    (Standing by, being near, i. e.) Present.
    1.
    In gen.:

    quae venientia metuuntur, eadem efficiunt aegritudinem instantia,

    Cic. Tusc. 4, 6, 11:

    ex controversia futuri, raro etiam ex instantis aut facti,

    id. de Or. 2, 25, 105:

    tempus,

    Auct. Her. 2, 5, 8:

    bellum,

    Cic. Phil. 11, 10, 24.—
    2.
    In partic., gram. t. t.:

    tempus, i.q. praesens tempus,

    the present tense, the present, Quint. 5, 10, 42; Charis. p. 147 P. et saep.—
    B.
    Pressing, urgent, importunate (post-Aug.):

    periculum,

    Nep. Paus. 3, 5:

    species terribilior jam et instantior,

    Tac. H. 4, 83:

    gestus acer atque instans,

    Quint. 11, 3, 92 sq.; cf.:

    argumentatio acrior et instantior,

    id. ib. §

    164: admonitio instantior,

    Gell. 13, 24, 19.— Adv.: instanter, vehemently, earnestly, pressingly:

    intente instanterque pronuntiare,

    Plin. Ep. 5, 19, 6:

    petere,

    id. ib. 5, 7, 22:

    plura acriter et instanter incipere,

    Quint. 9, 3, 30:

    dicere,

    id. 9, 4, 126.— Comp.:

    instantius concurrere,

    to fight more vehemently, Tac. A. 6, 35. — Sup.:

    instantissime desiderare,

    Gell. 4, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > insto

  • 2 comminatus

    com-mĭnor, ātus, 1, v. dep., to threaten one with something, esp., in milit. lang., to threaten with an attack, to menace (in prose most freq. in the histt.; not in Cic.); constr. usu. alicui aliquid; rarely alicui aliquā re, aliquem, or absol.:

    comminando magis quam inferendo pugnam,

    Liv. 10, 39, 6:

    impetum, Auct. B. Afr. 71: obsidionem,

    Liv. 31, 26, 6; 42, 7, 5:

    necem alicui,

    Suet. Caes. 14:

    inter se,

    Liv. 44, 9, 7:

    alicui cuspide,

    Suet. Caes. 62:

    accusationem,

    Dig. 5, 2, 7.— With acc. pers., Dig. 1, 16, 9, § 3; 1, 12, 1, § 10 al.— Absol.:

    vox comminantis audita est,

    Suet. Calig. 22 fin. —Part.: commĭ-nātus, a, um, in pass. signif., threatened: [p. 379] mots alicul, App. M. 6, p. 184, 12:

    novercae nex,

    id. ib. 10, p. 241, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > comminatus

  • 3 comminor

    com-mĭnor, ātus, 1, v. dep., to threaten one with something, esp., in milit. lang., to threaten with an attack, to menace (in prose most freq. in the histt.; not in Cic.); constr. usu. alicui aliquid; rarely alicui aliquā re, aliquem, or absol.:

    comminando magis quam inferendo pugnam,

    Liv. 10, 39, 6:

    impetum, Auct. B. Afr. 71: obsidionem,

    Liv. 31, 26, 6; 42, 7, 5:

    necem alicui,

    Suet. Caes. 14:

    inter se,

    Liv. 44, 9, 7:

    alicui cuspide,

    Suet. Caes. 62:

    accusationem,

    Dig. 5, 2, 7.— With acc. pers., Dig. 1, 16, 9, § 3; 1, 12, 1, § 10 al.— Absol.:

    vox comminantis audita est,

    Suet. Calig. 22 fin. —Part.: commĭ-nātus, a, um, in pass. signif., threatened: [p. 379] mots alicul, App. M. 6, p. 184, 12:

    novercae nex,

    id. ib. 10, p. 241, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > comminor

  • 4 denuncio

    dē-nuntĭo ( - cĭo), āvi, ātum, 1, v. a. Orig. t. t. in the lang. of pub. law, relig., and jurispr., to give an official intimation, to make an official announcement or declaration of one's intentions (by means of a messenger, herald, etc.); to announce, intimate, declare, = nuntiando declarare; and with a foll. ut or merely the subjunctive, to intimate, order, command (for syn. cf.: edico, indico, narro, nuntio, refero, defero, renuntio, enuntio, dico).
    I.
    Prop.
    A.
    Polit. lang.
    (α).
    With acc.:

    ut omne bellum, quod denuntiatum indictumque non esset, id injustum esse atque impium judicaretur,

    Cic. Rep. 2, 17;

    so with indictum,

    id. ib. 2, 23 fin. (Fragm. ap. Isid. Orig. 18, 1, 3); id. Off. 1, 11, 36; cf.:

    quos senatus ad denuntiandum bellum miserat,

    id. Fam. 12, 24:

    utrum paucorum ea denuntiata an universae civitatis essent,

    Liv. 24, 37 fin.
    (β).
    With acc. and inf.:

    quod sibi Caesar denuntiaret, se Aeduorum injurias non neglecturum, etc.,

    Caes. B. G. 1, 36, 6:

    cum se scire quae fierent denuntiaret,

    id. ib. 5, 54; Liv. 45, 1 fin. et saep. —And with inf. alone:

    denuntiat centurionibus exsequi caedem,

    Tac. A. 11, 37.—
    (γ).
    With ut or ne: Gaditanos denuntiavisse Gallonio, ut sua sponte excederet Gadibus;

    si id non fecisset, sibi consilium capturos,

    Caes. B. C. 2, 20, 3; cf. Liv. 7, 31:

    nationibus denuntiare, uti auxilia mittant,

    Caes. B. G. 6, 10; cf.:

    per vicos urbesque, ut commeatus expedirent,

    Liv. 44, 26:

    simul denuntiavit ut essent animi parati,

    Caes. B. C. 3, 86 fin.: cf.:

    dictator magistro equitum denuntiavit, ut sese loco teneret, neu, etc.,

    Liv. 8, 30; and so with ne, id. 9, 36 fin.; Vulg. Act. 4, 18.—
    (δ).
    With simp. subj.:

    (legati) denuntient Gallicis populis, multitudinem suam domi contineant,

    Liv. 39, 54 fin.; cf. Suet. Calig. 55:

    (Alcibiades) denuntiavit his (militibus), qui in stationibus erant, observarent lumen, etc.,

    Front. Strat. 3, 12, 1 al. —
    B.
    In relig. lang.
    (α).
    With acc.:

    quibus portentis magna populo Romano bella denuntiabantur,

    Cic. Div. 1, 43, 97:

    caedem Caesari evidentibus prodigiis,

    Suet. Caes. 81 init.; cf. id. Aug. 94; 96; Verg. A. 3, 366 al.—
    (β).
    With ut:

    si quid tale acciderit, ut a deo denuntiatum videatur, ut exeamus e vita,

    Cic. Tusc. 1, 49, 118.—
    C.
    In jurid. lang.
    (α).
    Alicui testimonium, to summon a witness:

    si accusator voluerit testimonium eis denuntiare,

    Cic. Rosc. Am. 38, 110 (cf.:

    denuntiatio testimonii,

    id. Fl. 6, 14); so,

    testibus: quoniam duo genera sunt testium, aut voluntariorum aut eorum, quibus in judiciis publicis lege denuntiatur,

    Quint. 5, 7, 9; cf. ib. § 15; Plin. Ep. 6, 5, 2.— Absol.:

    non denuntiavi,

    Cic. Fl. 15, 35.—
    (β).
    To give notice of a suit or process, Dig. 5, 3, 20, § 6 fin.:

    de isto fundo, Cic. Caecin., 32, 95: in foro denuntiat fundum illum suum esse,

    id. ib. 7, 19.—
    (γ).
    Litem denuntiare, to summon for immediate trial (late Lat.), Symm. Ep. 10, 52; Aur. Vict. Caes. 16, 11.—
    II.
    Transf. beyond the technical sphere, to announce, intimate, declare; to denounce, menace, threaten; with ut, or merely the subjunct., to intimate, order, command. —
    A.
    Of personal subjects.
    (α).
    With acc.:

    ille inimicitias mihi denuntiavit,

    Cic. Phil. 5, 7, 19; cf.:

    populo Romano servitutem,

    id. ib. 5, 8, 21:

    proscriptionem, caedem, direptionem,

    id. Sest. 20, 46; cf. id. ib. 17 fin.; id. Mur. 24 fin. et saep.:

    oculis et aspectu vim tribuniciam,

    id. Agr. 2, 5, 13; id. Att. 13, 12, 3.—
    (β).
    With acc. and inf.:

    Sex. Alfenus denuntiat, sese procuratorem esse,

    Cic. Quint. 6, 27; cf. id. Phil. 6, 3 (with testificor and ante praedico):

    cum se ad omnia, de quibus quisque audire vellet esse paratum denuntiaret,

    id. de Or. 1, 22, 103; id. Rep. 3, 11 fin. et saep.—
    (γ).
    With a relative clause:

    denuntiasti homo adulescens, quid de summa reipublicae sentires,

    Cic. Planc. 22.—
    (δ).
    With ut: mihi Lupus noster subito denuntiavit, ut ad to [p. 548] scriberem, Cic. Fam. 11, 25.—
    (ε).
    With simple subjunctive, = moneo, praedico, ante denuntio, abstineant, etc., Cic. Verr. 1, 12 fin.
    (ζ).
    With de:

    de isto fundo,

    Cic. Caecin. 32 fin.
    (η).
    Absol.:

    monente et denuntiante te,

    Cic. Fam. 4, 3; id. Quint. 17. —
    B.
    Of subjects not personal, to give notice, make known, signify, indicate:

    terra continens adventus hostium multis indiciis ante denuntiat,

    Cic. Rep. 2, 3:

    illa arma non periculum nobis sed praesidium denuntiant,

    id. Mil. 1, 3:

    si ante exortum nubes globabuntur, hiemem asperam denuntiabunt, etc.,

    Plin. 18, 35, 78, § 344:

    caeruleus (color) pluviam denuntiat, igneus euros,

    Verg. G. 1, 453:

    hoc juncti boves, hoc paratus equus, hoc data arma denuntiant,

    Tac. G. 18 fin.:

    arbor statim pestem denuntians,

    Plin. 13, 22, 38, § 118.

    Lewis & Short latin dictionary > denuncio

  • 5 denuntio

    dē-nuntĭo ( - cĭo), āvi, ātum, 1, v. a. Orig. t. t. in the lang. of pub. law, relig., and jurispr., to give an official intimation, to make an official announcement or declaration of one's intentions (by means of a messenger, herald, etc.); to announce, intimate, declare, = nuntiando declarare; and with a foll. ut or merely the subjunctive, to intimate, order, command (for syn. cf.: edico, indico, narro, nuntio, refero, defero, renuntio, enuntio, dico).
    I.
    Prop.
    A.
    Polit. lang.
    (α).
    With acc.:

    ut omne bellum, quod denuntiatum indictumque non esset, id injustum esse atque impium judicaretur,

    Cic. Rep. 2, 17;

    so with indictum,

    id. ib. 2, 23 fin. (Fragm. ap. Isid. Orig. 18, 1, 3); id. Off. 1, 11, 36; cf.:

    quos senatus ad denuntiandum bellum miserat,

    id. Fam. 12, 24:

    utrum paucorum ea denuntiata an universae civitatis essent,

    Liv. 24, 37 fin.
    (β).
    With acc. and inf.:

    quod sibi Caesar denuntiaret, se Aeduorum injurias non neglecturum, etc.,

    Caes. B. G. 1, 36, 6:

    cum se scire quae fierent denuntiaret,

    id. ib. 5, 54; Liv. 45, 1 fin. et saep. —And with inf. alone:

    denuntiat centurionibus exsequi caedem,

    Tac. A. 11, 37.—
    (γ).
    With ut or ne: Gaditanos denuntiavisse Gallonio, ut sua sponte excederet Gadibus;

    si id non fecisset, sibi consilium capturos,

    Caes. B. C. 2, 20, 3; cf. Liv. 7, 31:

    nationibus denuntiare, uti auxilia mittant,

    Caes. B. G. 6, 10; cf.:

    per vicos urbesque, ut commeatus expedirent,

    Liv. 44, 26:

    simul denuntiavit ut essent animi parati,

    Caes. B. C. 3, 86 fin.: cf.:

    dictator magistro equitum denuntiavit, ut sese loco teneret, neu, etc.,

    Liv. 8, 30; and so with ne, id. 9, 36 fin.; Vulg. Act. 4, 18.—
    (δ).
    With simp. subj.:

    (legati) denuntient Gallicis populis, multitudinem suam domi contineant,

    Liv. 39, 54 fin.; cf. Suet. Calig. 55:

    (Alcibiades) denuntiavit his (militibus), qui in stationibus erant, observarent lumen, etc.,

    Front. Strat. 3, 12, 1 al. —
    B.
    In relig. lang.
    (α).
    With acc.:

    quibus portentis magna populo Romano bella denuntiabantur,

    Cic. Div. 1, 43, 97:

    caedem Caesari evidentibus prodigiis,

    Suet. Caes. 81 init.; cf. id. Aug. 94; 96; Verg. A. 3, 366 al.—
    (β).
    With ut:

    si quid tale acciderit, ut a deo denuntiatum videatur, ut exeamus e vita,

    Cic. Tusc. 1, 49, 118.—
    C.
    In jurid. lang.
    (α).
    Alicui testimonium, to summon a witness:

    si accusator voluerit testimonium eis denuntiare,

    Cic. Rosc. Am. 38, 110 (cf.:

    denuntiatio testimonii,

    id. Fl. 6, 14); so,

    testibus: quoniam duo genera sunt testium, aut voluntariorum aut eorum, quibus in judiciis publicis lege denuntiatur,

    Quint. 5, 7, 9; cf. ib. § 15; Plin. Ep. 6, 5, 2.— Absol.:

    non denuntiavi,

    Cic. Fl. 15, 35.—
    (β).
    To give notice of a suit or process, Dig. 5, 3, 20, § 6 fin.:

    de isto fundo, Cic. Caecin., 32, 95: in foro denuntiat fundum illum suum esse,

    id. ib. 7, 19.—
    (γ).
    Litem denuntiare, to summon for immediate trial (late Lat.), Symm. Ep. 10, 52; Aur. Vict. Caes. 16, 11.—
    II.
    Transf. beyond the technical sphere, to announce, intimate, declare; to denounce, menace, threaten; with ut, or merely the subjunct., to intimate, order, command. —
    A.
    Of personal subjects.
    (α).
    With acc.:

    ille inimicitias mihi denuntiavit,

    Cic. Phil. 5, 7, 19; cf.:

    populo Romano servitutem,

    id. ib. 5, 8, 21:

    proscriptionem, caedem, direptionem,

    id. Sest. 20, 46; cf. id. ib. 17 fin.; id. Mur. 24 fin. et saep.:

    oculis et aspectu vim tribuniciam,

    id. Agr. 2, 5, 13; id. Att. 13, 12, 3.—
    (β).
    With acc. and inf.:

    Sex. Alfenus denuntiat, sese procuratorem esse,

    Cic. Quint. 6, 27; cf. id. Phil. 6, 3 (with testificor and ante praedico):

    cum se ad omnia, de quibus quisque audire vellet esse paratum denuntiaret,

    id. de Or. 1, 22, 103; id. Rep. 3, 11 fin. et saep.—
    (γ).
    With a relative clause:

    denuntiasti homo adulescens, quid de summa reipublicae sentires,

    Cic. Planc. 22.—
    (δ).
    With ut: mihi Lupus noster subito denuntiavit, ut ad to [p. 548] scriberem, Cic. Fam. 11, 25.—
    (ε).
    With simple subjunctive, = moneo, praedico, ante denuntio, abstineant, etc., Cic. Verr. 1, 12 fin.
    (ζ).
    With de:

    de isto fundo,

    Cic. Caecin. 32 fin.
    (η).
    Absol.:

    monente et denuntiante te,

    Cic. Fam. 4, 3; id. Quint. 17. —
    B.
    Of subjects not personal, to give notice, make known, signify, indicate:

    terra continens adventus hostium multis indiciis ante denuntiat,

    Cic. Rep. 2, 3:

    illa arma non periculum nobis sed praesidium denuntiant,

    id. Mil. 1, 3:

    si ante exortum nubes globabuntur, hiemem asperam denuntiabunt, etc.,

    Plin. 18, 35, 78, § 344:

    caeruleus (color) pluviam denuntiat, igneus euros,

    Verg. G. 1, 453:

    hoc juncti boves, hoc paratus equus, hoc data arma denuntiant,

    Tac. G. 18 fin.:

    arbor statim pestem denuntians,

    Plin. 13, 22, 38, § 118.

    Lewis & Short latin dictionary > denuntio

  • 6 intendo

    in-tendo, di, tum and sum, 3, v. a. ( part. intenditus, Fronto, Fer. Als. 3, 11 Mai.), to stretch out or forth, extend.
    I.
    Lit.
    A.
    In hunc intende digitum, hic lenost, point in scorn, Plaut. Ps. 4, 7, 45:

    dextram ad statuam,

    Cic. Att. 16, 15:

    alicui manus,

    Sen. Clem. 1, 25:

    bracchia,

    Ov. M. 10, 58:

    manus,

    id. ib. 8, 107:

    jubet intendi bracchia velis,

    Verg. A. 5, 829:

    intenta bracchia remis, id. ib, 5, 136: ventis vela,

    id. ib. 3, 683:

    nervos aut remittere,

    Plin. 26, 10, 62, § 96:

    cutem,

    id. 8, 35, 53, § 125:

    jamque manus Colchis crinemque intenderat astris,

    Val. Fl. 8, 68.—
    B.
    To bend a bow, etc.:

    ballistam in aliquem,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 58:

    arcum,

    Verg. A. 8, 704:

    intentus est arcus in me unum,

    Cic. Sest. 7, 15.—
    C.
    To aim or direct at a thing:

    tela in patriam,

    Cic. Prov. Cons. 9:

    tela intenta jugulis civitatis,

    id. Pis. 2:

    sagittam,

    Verg. A. 9, 590:

    telum in jugulum,

    Plin. Ep. 3, 9.—
    D.
    To stretch or spread out; to stretch, lay or put upon a thing:

    tabernacula carbaseis intenta velis,

    pitched, Cic. Verr. 2, 5, 12, § 30; 2, 5, 31, § 80:

    sella intenta loris,

    Quint. 6, 3, 25:

    stuppea vincula collo Intendunt,

    Verg. A. 2, 237:

    duro intendere bracchia tergo,

    i. e. to bind with the cestus, id. ib. 5, 403:

    locum sertis,

    encircled, surrounded, id. ib. 4, 506:

    vela secundi Intendunt Zephyri,

    swell, fill, id. ib. 5, 33:

    intendentibus tenebris,

    spreading, Liv. 1, 57, 8.—
    II.
    Trop.
    A.
    To strain or stretch towards, to extend:

    aciem acrem in omnes partes intendit,

    turns keen looks on every side, Cic. Tusc. 4, 18, 38:

    aciem longius,

    id. Ac. 2, 25, 80:

    quo intendisset oculos,

    whithersoever he turns his eyes, Tac. A. 4, 70:

    aures ad verba,

    Ov. P. 4, 4, 36: cum putaret licere senatui, et mitigare leges et intendere, to stretch, i. e. increase the rigor of, Plin. Ep. 4, 9, 17:

    numeros intendere nervis,

    Verg. A. 9, 776 (per nervos intentos, Forbig.); cf.:

    strepitum fidis intendisse Latinae,

    Pers. 6, 4.—
    B.
    Esp.
    1.
    To direct towards any thing, to turn or bend in any direction:

    digna est res ubi tu nervos intendas tuos,

    Ter. Eun. 2, 3, 20:

    intendenda in senem est fallacia,

    id. Heaut. 3, 2, 2:

    ut eo quo intendit, cum exercitu mature perveniat,

    Cic. Mur. 9: iter, to direct one ' s course:

    ad explorandum quonam hostes iter intendissent,

    Liv. 31, 33, 6:

    a porta ad praetorem iter intendit,

    id. 36, 21:

    coeptum iter in Italiam,

    id. 21, 29, 6; 27, 46, 9.— Absol.:

    quo nunc primum intendam,

    whither shall I turn? Ter. And. 2, 2, 6.—
    2.
    Intendere animum, to direct one ' s thoughts or attention to any thing: quaero enim non quibus intendam rebus animum, sed, etc., Cic. Fragm. ap. Non. 329, 6:

    parum defigunt animos et intendunt in ea, quae, etc.,

    id. Ac. 2, 15, 46:

    quo animum intendat, facile perspicio,

    id. Verr. 1, 3;

    Liv. praef. 9: intentus animus tuus est ad fortissimum virum liberandum,

    Cic. Phil. 11, 9:

    oculi mentesque ad pugnam intentae,

    Caes. B. G. 3, 26:

    in ea re omnium nostrorum intentis animis,

    id. ib. 3, 22:

    intendere animum in regnum Adherbalis,

    Sall. J. 20, 1:

    ad bellum animum intendit,

    id. ib. 43, 2:

    animum studiis et rebus honestis,

    Hor. Ep. 1, 2, 36:

    considerationem in aliquam rem,

    Cic. Inv. 2, 33:

    omnes cogitationes ad aliquid,

    Liv. 40, 5:

    omnium eo curae sunt intentae,

    Liv. 9, 31; id. 25, 9:

    ad scribendum animum, oculos, manum,

    Plin. Ep. 7, 27, 7: ubi ingenium intenderis, valet, Sall. J. 51, 3:

    eruditionem tuam,

    Plin. Ep. 7, 27, 14. —
    3.
    Hence, intendere alone, to urge on, incite:

    intenderant eum ad cavendi omnia curam tot auditae proditiones,

    Liv. 24, 37:

    aliquem ad custodiae curam,

    id. 21, 49:

    vis omnis intendenda rebus,

    Quint. 10, 7, 21.—
    4.
    To enlarge, spread, extend, magnify:

    intendetur socordia, si nullus ex se metus aut spes,

    Tac. A. 2, 38:

    amici accendendis offensionibus callidi, intendere vera. adgerere falsa,

    exaggerated, id. ib. 2, 57;

    4, 11: gloriam,

    id. ib. 4, 26;

    12, 35: tormentum,

    Cels. 4, 15 init.
    C.
    Absol., to turn one ' s attention to, exert one ' s self for, to purpose, endeavor, intend:

    pergin, sceleste, intendere hanc arguere?

    Plaut. Mil. 2, 4, 27 Brix:

    quod est tibi ante explicandum, quam illuc proficiscare, quo te dicis intendere,

    Cic. de Or. 2, 42:

    quod ubi secus procedit, neque quod intenderat, efficere potest,

    Sall. J. 25, 10:

    quocumque intenderat,

    id. ib. 74, 2; cf. id. ib. 64, 1;

    102, 1: genera lectionum, quae praecipue convenire intendentibus, ut oratores fiant,

    Quint. 10, 1, 45:

    ad nuptias,

    Just. 13, 6.—
    (β).
    With inf.:

    quo ire intenderant,

    Sall. J. 107, 7:

    altum petere intendit,

    Liv. 36, 44.—
    D.
    Intendere se, to exert one ' s self, prepare for any thing:

    se ad firmitatem,

    Cic. Tusc. 2, 23:

    se in rem,

    Quint. 4, 1, 39: qui se intenderunt adversarios in ejus tribunatum, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 2.—
    E.
    Intendere animo, to purpose in one ' s mind, to intend:

    si C. Antonius, quod animo intenderat, perficere potuisset,

    Cic. Phil. 10, 4, 9.—
    F.
    To maintain, assert:

    eam sese intendit esse,

    Ter. Eun. 3, 3, 19.—Esp., as leg. t. t., to aver, maintain, assert as a plaintiff in court:

    quo modo nunc intendit,

    Cic. Quint. 29, 88: si quod intendit adversarius tuus, probationibus implere non possit, Vet. cujusd. Jurec. Consult. 6, 16 Huschke; Dig. 10, 4, 9, § 6. —
    G.
    To threaten with any thing, to seek to bring upon, to afflict with:

    alicui actionem perduellionis,

    Cic. Mil. 14:

    alicui litem,

    id. de Or. 1, 10:

    periculum in omnes,

    id. Rosc. Am. 3:

    crimen in aliquem,

    Liv. 9, 26:

    injuriarum formulam,

    Suet. Vit. 7:

    probra et minas alicui,

    Tac. A. 3, 36:

    metum intendere,

    id. ib. 1, 28.—
    H.
    Intendere in se, to contemplate one ' s self: quid sit Deus: totus in se intendat, an ad nos aliquando respiciat, Sen. Q. N. praef. 1.—
    I.
    Intendere alicui, to be intended for a person, Stat. S. 3 praef.—
    K. L.
    In gram., to make long, to use (a syllable) as long:

    primam syllabam intendit, tertiam corripuit,

    Gell. 13, 22. 18. — Hence, P. a. in two forms.
    1.
    inten-tus, a, um.
    A.
    On the stretch, strained, bent:

    arcus,

    Cic. Sen. 10, 37; Plin. 8, 8, 8, § 26.—
    B. (α).
    With dat.:

    quem pueri intenti ludo exercent,

    Verg. A. 7, 380:

    intentus recipiendo exercitui esse,

    Liv. 10, 42, 1.—
    (β).
    With abl.:

    aliquo negotio intentus,

    Sall. C. 2; id. ib. 4; 54.—
    C.
    Absol., eager, intent:

    at Romani domi militiaeque intenti festinare,

    Sall. C. 6, 5:

    senatus nihil sane intentus,

    id. ib. 16, 5:

    intenti exspectant signum,

    Verg. A. 5, 137:

    intenti ora tenebant,

    id. ib. 2, 1:

    totam causam quam maxime intentis, quod aiunt, oculis contemplari,

    Cic. Fl. 11:

    intentaque tuis precibus se praebuit aure,

    Tib. 4, 1, 132. — Comp.:

    intentiore custodia aliquem asservare,

    Liv. 39, 19.— Sup.:

    cum intentissima conquisitione ad triginta milia peditum confecisset,

    Liv. 29, 35:

    intentissima cura aliquid consequi,

    Quint. 10, 1, 111:

    haec omnia intentissima cura acta,

    Liv. 25, 22, 4. —
    D.
    Strict:

    intentum et magnis delictis inexorabilem scias,

    Tac. A. 12, 42:

    intentius delectum habere,

    Liv. 8, 17:

    intentiorem fore disciplinam,

    Tac. A. 12, 42.—
    E.
    Raised:

    intento alimentorum pretio,

    Tac. H. 1, 89. —
    F.
    Of speech and style, vigorous, nervous:

    sermo,

    Cic. de Or. 1, 60, 255:

    pars orationis,

    id. ib. 2, 52, 211. — Adv.: in-tentē, with earnestness, attentively, intently:

    pronuntiare,

    Plin. Ep. 5, 19:

    audire,

    Quint. 2, 2, 13.— Comp. (cf. intense):

    cum delectus intentius haberetur,

    Liv. 8, 17:

    et quo intentius custodiae serventur,

    id. 25, 30, 5:

    apparare proelium,

    id. 8, 1:

    se excusare,

    Tac. A. 3, 35:

    premere obsessos,

    id. ib. 15, 13:

    adesse alicui rei,

    id. ib. 11, 11.— Sup.:

    exspectans intentissime,

    Lampr. Elag. 14. —
    2.
    intensus, a, um.
    A.
    Stretched, [p. 976] tightened, tight: per intensos funes ire, Sen. de Ira, 2, 13.—
    B.
    Violent:

    intensior impetus,

    Sen. Ira, 2, 35:

    virtus in mediocribus modice intensior,

    Nazar. Pan. ad Const. 23, 2.—
    C.
    Attentive; sup., Aug. Ep. 56 al.— Adv.: intensē, violently; comp.: intensius, Fronto de Fer. Als. 3 Mai.; Schol. Juv. 11, 15; sup.:

    intensissime,

    Aug. Mor. Eccl. 19.

    Lewis & Short latin dictionary > intendo

  • 7 intense

    in-tendo, di, tum and sum, 3, v. a. ( part. intenditus, Fronto, Fer. Als. 3, 11 Mai.), to stretch out or forth, extend.
    I.
    Lit.
    A.
    In hunc intende digitum, hic lenost, point in scorn, Plaut. Ps. 4, 7, 45:

    dextram ad statuam,

    Cic. Att. 16, 15:

    alicui manus,

    Sen. Clem. 1, 25:

    bracchia,

    Ov. M. 10, 58:

    manus,

    id. ib. 8, 107:

    jubet intendi bracchia velis,

    Verg. A. 5, 829:

    intenta bracchia remis, id. ib, 5, 136: ventis vela,

    id. ib. 3, 683:

    nervos aut remittere,

    Plin. 26, 10, 62, § 96:

    cutem,

    id. 8, 35, 53, § 125:

    jamque manus Colchis crinemque intenderat astris,

    Val. Fl. 8, 68.—
    B.
    To bend a bow, etc.:

    ballistam in aliquem,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 58:

    arcum,

    Verg. A. 8, 704:

    intentus est arcus in me unum,

    Cic. Sest. 7, 15.—
    C.
    To aim or direct at a thing:

    tela in patriam,

    Cic. Prov. Cons. 9:

    tela intenta jugulis civitatis,

    id. Pis. 2:

    sagittam,

    Verg. A. 9, 590:

    telum in jugulum,

    Plin. Ep. 3, 9.—
    D.
    To stretch or spread out; to stretch, lay or put upon a thing:

    tabernacula carbaseis intenta velis,

    pitched, Cic. Verr. 2, 5, 12, § 30; 2, 5, 31, § 80:

    sella intenta loris,

    Quint. 6, 3, 25:

    stuppea vincula collo Intendunt,

    Verg. A. 2, 237:

    duro intendere bracchia tergo,

    i. e. to bind with the cestus, id. ib. 5, 403:

    locum sertis,

    encircled, surrounded, id. ib. 4, 506:

    vela secundi Intendunt Zephyri,

    swell, fill, id. ib. 5, 33:

    intendentibus tenebris,

    spreading, Liv. 1, 57, 8.—
    II.
    Trop.
    A.
    To strain or stretch towards, to extend:

    aciem acrem in omnes partes intendit,

    turns keen looks on every side, Cic. Tusc. 4, 18, 38:

    aciem longius,

    id. Ac. 2, 25, 80:

    quo intendisset oculos,

    whithersoever he turns his eyes, Tac. A. 4, 70:

    aures ad verba,

    Ov. P. 4, 4, 36: cum putaret licere senatui, et mitigare leges et intendere, to stretch, i. e. increase the rigor of, Plin. Ep. 4, 9, 17:

    numeros intendere nervis,

    Verg. A. 9, 776 (per nervos intentos, Forbig.); cf.:

    strepitum fidis intendisse Latinae,

    Pers. 6, 4.—
    B.
    Esp.
    1.
    To direct towards any thing, to turn or bend in any direction:

    digna est res ubi tu nervos intendas tuos,

    Ter. Eun. 2, 3, 20:

    intendenda in senem est fallacia,

    id. Heaut. 3, 2, 2:

    ut eo quo intendit, cum exercitu mature perveniat,

    Cic. Mur. 9: iter, to direct one ' s course:

    ad explorandum quonam hostes iter intendissent,

    Liv. 31, 33, 6:

    a porta ad praetorem iter intendit,

    id. 36, 21:

    coeptum iter in Italiam,

    id. 21, 29, 6; 27, 46, 9.— Absol.:

    quo nunc primum intendam,

    whither shall I turn? Ter. And. 2, 2, 6.—
    2.
    Intendere animum, to direct one ' s thoughts or attention to any thing: quaero enim non quibus intendam rebus animum, sed, etc., Cic. Fragm. ap. Non. 329, 6:

    parum defigunt animos et intendunt in ea, quae, etc.,

    id. Ac. 2, 15, 46:

    quo animum intendat, facile perspicio,

    id. Verr. 1, 3;

    Liv. praef. 9: intentus animus tuus est ad fortissimum virum liberandum,

    Cic. Phil. 11, 9:

    oculi mentesque ad pugnam intentae,

    Caes. B. G. 3, 26:

    in ea re omnium nostrorum intentis animis,

    id. ib. 3, 22:

    intendere animum in regnum Adherbalis,

    Sall. J. 20, 1:

    ad bellum animum intendit,

    id. ib. 43, 2:

    animum studiis et rebus honestis,

    Hor. Ep. 1, 2, 36:

    considerationem in aliquam rem,

    Cic. Inv. 2, 33:

    omnes cogitationes ad aliquid,

    Liv. 40, 5:

    omnium eo curae sunt intentae,

    Liv. 9, 31; id. 25, 9:

    ad scribendum animum, oculos, manum,

    Plin. Ep. 7, 27, 7: ubi ingenium intenderis, valet, Sall. J. 51, 3:

    eruditionem tuam,

    Plin. Ep. 7, 27, 14. —
    3.
    Hence, intendere alone, to urge on, incite:

    intenderant eum ad cavendi omnia curam tot auditae proditiones,

    Liv. 24, 37:

    aliquem ad custodiae curam,

    id. 21, 49:

    vis omnis intendenda rebus,

    Quint. 10, 7, 21.—
    4.
    To enlarge, spread, extend, magnify:

    intendetur socordia, si nullus ex se metus aut spes,

    Tac. A. 2, 38:

    amici accendendis offensionibus callidi, intendere vera. adgerere falsa,

    exaggerated, id. ib. 2, 57;

    4, 11: gloriam,

    id. ib. 4, 26;

    12, 35: tormentum,

    Cels. 4, 15 init.
    C.
    Absol., to turn one ' s attention to, exert one ' s self for, to purpose, endeavor, intend:

    pergin, sceleste, intendere hanc arguere?

    Plaut. Mil. 2, 4, 27 Brix:

    quod est tibi ante explicandum, quam illuc proficiscare, quo te dicis intendere,

    Cic. de Or. 2, 42:

    quod ubi secus procedit, neque quod intenderat, efficere potest,

    Sall. J. 25, 10:

    quocumque intenderat,

    id. ib. 74, 2; cf. id. ib. 64, 1;

    102, 1: genera lectionum, quae praecipue convenire intendentibus, ut oratores fiant,

    Quint. 10, 1, 45:

    ad nuptias,

    Just. 13, 6.—
    (β).
    With inf.:

    quo ire intenderant,

    Sall. J. 107, 7:

    altum petere intendit,

    Liv. 36, 44.—
    D.
    Intendere se, to exert one ' s self, prepare for any thing:

    se ad firmitatem,

    Cic. Tusc. 2, 23:

    se in rem,

    Quint. 4, 1, 39: qui se intenderunt adversarios in ejus tribunatum, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 2.—
    E.
    Intendere animo, to purpose in one ' s mind, to intend:

    si C. Antonius, quod animo intenderat, perficere potuisset,

    Cic. Phil. 10, 4, 9.—
    F.
    To maintain, assert:

    eam sese intendit esse,

    Ter. Eun. 3, 3, 19.—Esp., as leg. t. t., to aver, maintain, assert as a plaintiff in court:

    quo modo nunc intendit,

    Cic. Quint. 29, 88: si quod intendit adversarius tuus, probationibus implere non possit, Vet. cujusd. Jurec. Consult. 6, 16 Huschke; Dig. 10, 4, 9, § 6. —
    G.
    To threaten with any thing, to seek to bring upon, to afflict with:

    alicui actionem perduellionis,

    Cic. Mil. 14:

    alicui litem,

    id. de Or. 1, 10:

    periculum in omnes,

    id. Rosc. Am. 3:

    crimen in aliquem,

    Liv. 9, 26:

    injuriarum formulam,

    Suet. Vit. 7:

    probra et minas alicui,

    Tac. A. 3, 36:

    metum intendere,

    id. ib. 1, 28.—
    H.
    Intendere in se, to contemplate one ' s self: quid sit Deus: totus in se intendat, an ad nos aliquando respiciat, Sen. Q. N. praef. 1.—
    I.
    Intendere alicui, to be intended for a person, Stat. S. 3 praef.—
    K. L.
    In gram., to make long, to use (a syllable) as long:

    primam syllabam intendit, tertiam corripuit,

    Gell. 13, 22. 18. — Hence, P. a. in two forms.
    1.
    inten-tus, a, um.
    A.
    On the stretch, strained, bent:

    arcus,

    Cic. Sen. 10, 37; Plin. 8, 8, 8, § 26.—
    B. (α).
    With dat.:

    quem pueri intenti ludo exercent,

    Verg. A. 7, 380:

    intentus recipiendo exercitui esse,

    Liv. 10, 42, 1.—
    (β).
    With abl.:

    aliquo negotio intentus,

    Sall. C. 2; id. ib. 4; 54.—
    C.
    Absol., eager, intent:

    at Romani domi militiaeque intenti festinare,

    Sall. C. 6, 5:

    senatus nihil sane intentus,

    id. ib. 16, 5:

    intenti exspectant signum,

    Verg. A. 5, 137:

    intenti ora tenebant,

    id. ib. 2, 1:

    totam causam quam maxime intentis, quod aiunt, oculis contemplari,

    Cic. Fl. 11:

    intentaque tuis precibus se praebuit aure,

    Tib. 4, 1, 132. — Comp.:

    intentiore custodia aliquem asservare,

    Liv. 39, 19.— Sup.:

    cum intentissima conquisitione ad triginta milia peditum confecisset,

    Liv. 29, 35:

    intentissima cura aliquid consequi,

    Quint. 10, 1, 111:

    haec omnia intentissima cura acta,

    Liv. 25, 22, 4. —
    D.
    Strict:

    intentum et magnis delictis inexorabilem scias,

    Tac. A. 12, 42:

    intentius delectum habere,

    Liv. 8, 17:

    intentiorem fore disciplinam,

    Tac. A. 12, 42.—
    E.
    Raised:

    intento alimentorum pretio,

    Tac. H. 1, 89. —
    F.
    Of speech and style, vigorous, nervous:

    sermo,

    Cic. de Or. 1, 60, 255:

    pars orationis,

    id. ib. 2, 52, 211. — Adv.: in-tentē, with earnestness, attentively, intently:

    pronuntiare,

    Plin. Ep. 5, 19:

    audire,

    Quint. 2, 2, 13.— Comp. (cf. intense):

    cum delectus intentius haberetur,

    Liv. 8, 17:

    et quo intentius custodiae serventur,

    id. 25, 30, 5:

    apparare proelium,

    id. 8, 1:

    se excusare,

    Tac. A. 3, 35:

    premere obsessos,

    id. ib. 15, 13:

    adesse alicui rei,

    id. ib. 11, 11.— Sup.:

    exspectans intentissime,

    Lampr. Elag. 14. —
    2.
    intensus, a, um.
    A.
    Stretched, [p. 976] tightened, tight: per intensos funes ire, Sen. de Ira, 2, 13.—
    B.
    Violent:

    intensior impetus,

    Sen. Ira, 2, 35:

    virtus in mediocribus modice intensior,

    Nazar. Pan. ad Const. 23, 2.—
    C.
    Attentive; sup., Aug. Ep. 56 al.— Adv.: intensē, violently; comp.: intensius, Fronto de Fer. Als. 3 Mai.; Schol. Juv. 11, 15; sup.:

    intensissime,

    Aug. Mor. Eccl. 19.

    Lewis & Short latin dictionary > intense

  • 8 intensus

    in-tendo, di, tum and sum, 3, v. a. ( part. intenditus, Fronto, Fer. Als. 3, 11 Mai.), to stretch out or forth, extend.
    I.
    Lit.
    A.
    In hunc intende digitum, hic lenost, point in scorn, Plaut. Ps. 4, 7, 45:

    dextram ad statuam,

    Cic. Att. 16, 15:

    alicui manus,

    Sen. Clem. 1, 25:

    bracchia,

    Ov. M. 10, 58:

    manus,

    id. ib. 8, 107:

    jubet intendi bracchia velis,

    Verg. A. 5, 829:

    intenta bracchia remis, id. ib, 5, 136: ventis vela,

    id. ib. 3, 683:

    nervos aut remittere,

    Plin. 26, 10, 62, § 96:

    cutem,

    id. 8, 35, 53, § 125:

    jamque manus Colchis crinemque intenderat astris,

    Val. Fl. 8, 68.—
    B.
    To bend a bow, etc.:

    ballistam in aliquem,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 58:

    arcum,

    Verg. A. 8, 704:

    intentus est arcus in me unum,

    Cic. Sest. 7, 15.—
    C.
    To aim or direct at a thing:

    tela in patriam,

    Cic. Prov. Cons. 9:

    tela intenta jugulis civitatis,

    id. Pis. 2:

    sagittam,

    Verg. A. 9, 590:

    telum in jugulum,

    Plin. Ep. 3, 9.—
    D.
    To stretch or spread out; to stretch, lay or put upon a thing:

    tabernacula carbaseis intenta velis,

    pitched, Cic. Verr. 2, 5, 12, § 30; 2, 5, 31, § 80:

    sella intenta loris,

    Quint. 6, 3, 25:

    stuppea vincula collo Intendunt,

    Verg. A. 2, 237:

    duro intendere bracchia tergo,

    i. e. to bind with the cestus, id. ib. 5, 403:

    locum sertis,

    encircled, surrounded, id. ib. 4, 506:

    vela secundi Intendunt Zephyri,

    swell, fill, id. ib. 5, 33:

    intendentibus tenebris,

    spreading, Liv. 1, 57, 8.—
    II.
    Trop.
    A.
    To strain or stretch towards, to extend:

    aciem acrem in omnes partes intendit,

    turns keen looks on every side, Cic. Tusc. 4, 18, 38:

    aciem longius,

    id. Ac. 2, 25, 80:

    quo intendisset oculos,

    whithersoever he turns his eyes, Tac. A. 4, 70:

    aures ad verba,

    Ov. P. 4, 4, 36: cum putaret licere senatui, et mitigare leges et intendere, to stretch, i. e. increase the rigor of, Plin. Ep. 4, 9, 17:

    numeros intendere nervis,

    Verg. A. 9, 776 (per nervos intentos, Forbig.); cf.:

    strepitum fidis intendisse Latinae,

    Pers. 6, 4.—
    B.
    Esp.
    1.
    To direct towards any thing, to turn or bend in any direction:

    digna est res ubi tu nervos intendas tuos,

    Ter. Eun. 2, 3, 20:

    intendenda in senem est fallacia,

    id. Heaut. 3, 2, 2:

    ut eo quo intendit, cum exercitu mature perveniat,

    Cic. Mur. 9: iter, to direct one ' s course:

    ad explorandum quonam hostes iter intendissent,

    Liv. 31, 33, 6:

    a porta ad praetorem iter intendit,

    id. 36, 21:

    coeptum iter in Italiam,

    id. 21, 29, 6; 27, 46, 9.— Absol.:

    quo nunc primum intendam,

    whither shall I turn? Ter. And. 2, 2, 6.—
    2.
    Intendere animum, to direct one ' s thoughts or attention to any thing: quaero enim non quibus intendam rebus animum, sed, etc., Cic. Fragm. ap. Non. 329, 6:

    parum defigunt animos et intendunt in ea, quae, etc.,

    id. Ac. 2, 15, 46:

    quo animum intendat, facile perspicio,

    id. Verr. 1, 3;

    Liv. praef. 9: intentus animus tuus est ad fortissimum virum liberandum,

    Cic. Phil. 11, 9:

    oculi mentesque ad pugnam intentae,

    Caes. B. G. 3, 26:

    in ea re omnium nostrorum intentis animis,

    id. ib. 3, 22:

    intendere animum in regnum Adherbalis,

    Sall. J. 20, 1:

    ad bellum animum intendit,

    id. ib. 43, 2:

    animum studiis et rebus honestis,

    Hor. Ep. 1, 2, 36:

    considerationem in aliquam rem,

    Cic. Inv. 2, 33:

    omnes cogitationes ad aliquid,

    Liv. 40, 5:

    omnium eo curae sunt intentae,

    Liv. 9, 31; id. 25, 9:

    ad scribendum animum, oculos, manum,

    Plin. Ep. 7, 27, 7: ubi ingenium intenderis, valet, Sall. J. 51, 3:

    eruditionem tuam,

    Plin. Ep. 7, 27, 14. —
    3.
    Hence, intendere alone, to urge on, incite:

    intenderant eum ad cavendi omnia curam tot auditae proditiones,

    Liv. 24, 37:

    aliquem ad custodiae curam,

    id. 21, 49:

    vis omnis intendenda rebus,

    Quint. 10, 7, 21.—
    4.
    To enlarge, spread, extend, magnify:

    intendetur socordia, si nullus ex se metus aut spes,

    Tac. A. 2, 38:

    amici accendendis offensionibus callidi, intendere vera. adgerere falsa,

    exaggerated, id. ib. 2, 57;

    4, 11: gloriam,

    id. ib. 4, 26;

    12, 35: tormentum,

    Cels. 4, 15 init.
    C.
    Absol., to turn one ' s attention to, exert one ' s self for, to purpose, endeavor, intend:

    pergin, sceleste, intendere hanc arguere?

    Plaut. Mil. 2, 4, 27 Brix:

    quod est tibi ante explicandum, quam illuc proficiscare, quo te dicis intendere,

    Cic. de Or. 2, 42:

    quod ubi secus procedit, neque quod intenderat, efficere potest,

    Sall. J. 25, 10:

    quocumque intenderat,

    id. ib. 74, 2; cf. id. ib. 64, 1;

    102, 1: genera lectionum, quae praecipue convenire intendentibus, ut oratores fiant,

    Quint. 10, 1, 45:

    ad nuptias,

    Just. 13, 6.—
    (β).
    With inf.:

    quo ire intenderant,

    Sall. J. 107, 7:

    altum petere intendit,

    Liv. 36, 44.—
    D.
    Intendere se, to exert one ' s self, prepare for any thing:

    se ad firmitatem,

    Cic. Tusc. 2, 23:

    se in rem,

    Quint. 4, 1, 39: qui se intenderunt adversarios in ejus tribunatum, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 2.—
    E.
    Intendere animo, to purpose in one ' s mind, to intend:

    si C. Antonius, quod animo intenderat, perficere potuisset,

    Cic. Phil. 10, 4, 9.—
    F.
    To maintain, assert:

    eam sese intendit esse,

    Ter. Eun. 3, 3, 19.—Esp., as leg. t. t., to aver, maintain, assert as a plaintiff in court:

    quo modo nunc intendit,

    Cic. Quint. 29, 88: si quod intendit adversarius tuus, probationibus implere non possit, Vet. cujusd. Jurec. Consult. 6, 16 Huschke; Dig. 10, 4, 9, § 6. —
    G.
    To threaten with any thing, to seek to bring upon, to afflict with:

    alicui actionem perduellionis,

    Cic. Mil. 14:

    alicui litem,

    id. de Or. 1, 10:

    periculum in omnes,

    id. Rosc. Am. 3:

    crimen in aliquem,

    Liv. 9, 26:

    injuriarum formulam,

    Suet. Vit. 7:

    probra et minas alicui,

    Tac. A. 3, 36:

    metum intendere,

    id. ib. 1, 28.—
    H.
    Intendere in se, to contemplate one ' s self: quid sit Deus: totus in se intendat, an ad nos aliquando respiciat, Sen. Q. N. praef. 1.—
    I.
    Intendere alicui, to be intended for a person, Stat. S. 3 praef.—
    K. L.
    In gram., to make long, to use (a syllable) as long:

    primam syllabam intendit, tertiam corripuit,

    Gell. 13, 22. 18. — Hence, P. a. in two forms.
    1.
    inten-tus, a, um.
    A.
    On the stretch, strained, bent:

    arcus,

    Cic. Sen. 10, 37; Plin. 8, 8, 8, § 26.—
    B. (α).
    With dat.:

    quem pueri intenti ludo exercent,

    Verg. A. 7, 380:

    intentus recipiendo exercitui esse,

    Liv. 10, 42, 1.—
    (β).
    With abl.:

    aliquo negotio intentus,

    Sall. C. 2; id. ib. 4; 54.—
    C.
    Absol., eager, intent:

    at Romani domi militiaeque intenti festinare,

    Sall. C. 6, 5:

    senatus nihil sane intentus,

    id. ib. 16, 5:

    intenti exspectant signum,

    Verg. A. 5, 137:

    intenti ora tenebant,

    id. ib. 2, 1:

    totam causam quam maxime intentis, quod aiunt, oculis contemplari,

    Cic. Fl. 11:

    intentaque tuis precibus se praebuit aure,

    Tib. 4, 1, 132. — Comp.:

    intentiore custodia aliquem asservare,

    Liv. 39, 19.— Sup.:

    cum intentissima conquisitione ad triginta milia peditum confecisset,

    Liv. 29, 35:

    intentissima cura aliquid consequi,

    Quint. 10, 1, 111:

    haec omnia intentissima cura acta,

    Liv. 25, 22, 4. —
    D.
    Strict:

    intentum et magnis delictis inexorabilem scias,

    Tac. A. 12, 42:

    intentius delectum habere,

    Liv. 8, 17:

    intentiorem fore disciplinam,

    Tac. A. 12, 42.—
    E.
    Raised:

    intento alimentorum pretio,

    Tac. H. 1, 89. —
    F.
    Of speech and style, vigorous, nervous:

    sermo,

    Cic. de Or. 1, 60, 255:

    pars orationis,

    id. ib. 2, 52, 211. — Adv.: in-tentē, with earnestness, attentively, intently:

    pronuntiare,

    Plin. Ep. 5, 19:

    audire,

    Quint. 2, 2, 13.— Comp. (cf. intense):

    cum delectus intentius haberetur,

    Liv. 8, 17:

    et quo intentius custodiae serventur,

    id. 25, 30, 5:

    apparare proelium,

    id. 8, 1:

    se excusare,

    Tac. A. 3, 35:

    premere obsessos,

    id. ib. 15, 13:

    adesse alicui rei,

    id. ib. 11, 11.— Sup.:

    exspectans intentissime,

    Lampr. Elag. 14. —
    2.
    intensus, a, um.
    A.
    Stretched, [p. 976] tightened, tight: per intensos funes ire, Sen. de Ira, 2, 13.—
    B.
    Violent:

    intensior impetus,

    Sen. Ira, 2, 35:

    virtus in mediocribus modice intensior,

    Nazar. Pan. ad Const. 23, 2.—
    C.
    Attentive; sup., Aug. Ep. 56 al.— Adv.: intensē, violently; comp.: intensius, Fronto de Fer. Als. 3 Mai.; Schol. Juv. 11, 15; sup.:

    intensissime,

    Aug. Mor. Eccl. 19.

    Lewis & Short latin dictionary > intensus

  • 9 velitor

    vēlĭtor, ātus, 1, v. dep. n. [veles], to fight like the velites or light troops, to skirmish (ante- and post-Aug.).
    I.
    Lit.:

    in eum lapidibus crebris,

    App. M. 9, p. 234, 25:

    equus postremis calcibus,

    id. ib. 7, p. 195, 12.—In mal. part.:

    primis Veneris proeliis,

    App. M. 5, p. 168, 6.—
    II.
    Trop.:

    tunc saga illa primis adhuc armis disciplinae suae velitatur,

    i. e. makes the first attempt, essays, App. M. 9, p. 230:

    contra aliquem scurrilibus jocis,

    id. ib. 8, p. 213, 11:

    calumniis in aliquem,

    id. Mag. p. 274:

    nescio quid vos velitati estis inter vos duo,

    i. e. have wrangled, Plaut. Men. 5, 2, 28:

    adversus impudentes et improbos in maledictis (with decertare convicio),

    Gell. 6, 11, 1:

    periculum alicui,

    to threaten with danger, App. M. 5, p. 164.

    Lewis & Short latin dictionary > velitor

  • 10 moveō

        moveō mōvī, mōtus, ēre    [1 MV-], to move, stir, set in motion, shake, disturb, remove: tanti oneris turrim, Cs.: matrona moveri iussa, to dance, H.: moveri Cyclopa, represent by action, H.: membra ad modos, Tb.: fila sonantia movit, struck, O.: moveri sedibus huic urbi melius est: loco motus cessit, driven back, Cs.: move ocius te, bestir thyself, T.: neque se in ullam partem, attach, Cs.: se ex eo loco, stir from the spot, L.: caput, i. e. threaten with, H.: castra ex eo loco, break up, Cs.: hostem statu, dislodge, L.: heredes, eject: tribu centurionem, expel: signiferos loco, degrade, Cs.: Omne movet urna nomen, H.: senatorio loco, degrade, L.: Verba loco, cancel, H.: consulem de sententiā, dissuade, L.: litteram, to take away: movet arma leo, gives battle, V.: quo sidere moto, at the rising of, O.—Prov.: omnīs terras, omnia maria movere, move heaven and earth (of great exertions).—Of the soil, to stir, plough, break up, open: iugera, V.: mota terra, O.— To disturb, violate: triste bidental, H.: Dianae non movenda numina, inviolable, H.— To remove oneself, betake oneself, move, be moved, be stirred (sc. se): terra dies duodequadraginta movit, there was an earthquake, L.: movisse a Samo Romanos audivit, L.: voluptas movens, i. e. in motion.—To excite, occasion, cause, promote, produce, begin, commence, undertake: fletum populo: mihi admirationem: indignationem, L.: suspicionem: iam pugna se moverat, was going on, Cu.: cantūs, V.: mentionem rei, make mention, L.: priusquam movere ac moliri quicquam posset, make any disturbance, L. — To shake, cause to waver, alter, change: meam sententiam.— To disturb, concern, trouble, torment: moveat cimex Pantilius? H.: voltum movetur, changes countenance, V.: vis aestūs omnium ferme corpora movit, L.: venenum praecordia movit, O.: strepitu fora, Iu.— To stir, produce, put forth: de palmite gemma movetur, O.— To exert, exercise: movisse numen ad alqd deos, L.: artis opem, O. — To change, transform: quorum Forma semel mota est, O.: nihil motum ex antiquo, i. e. change in traditional custom, L.—Fig., to move, influence, affect, excite, inspire: nil nos dos movet, T.: beneficiis moveri, Cs.: moveri civitas coepit, S.: ut pulcritudo corporis movet oculos et delectat, charms: animos ad bellum, instigate, L.: feroci iuveni animum, stir, L.: Vestrā motus prece, H.: moverat plebem oratio consulis, had stirred, L.: absiste moveri, be not disturbed, V.: ut captatori moveat fastidia, excites nausea in, Iu.— To revolve, meditate, ponder: Multa movens animo, V.
    * * *
    movere, movi, motus V
    move, stir, agitate, affect, provoke, disturb;

    Latin-English dictionary > moveō

  • 11 vocō

        vocō āvī, ātus, āre    [VOC-], to call, summon, invoke, call together, convoke: (patrem) blandā voce: hominum multitudinem ex omni provinciā vocat, Cs.: classico ad concilium milites ad tribunos, L.: patribus vocatis, V.: Fertur haec moriens pueris dixisse vocatis, H.: ut in senatum vocarentur qui, etc., L.: in contionem vocari placuit, L.— Poet.: Tum cornix plenā pluviam vocat voce, i. e. announces, V.: pugnas, i. e. declare war, V.— To call upon, invoke, appeal to: Voce vocans Hecaten, invoking, V.: ventis vocatis, V.: Auxilio deos, V.: vos (deos) in verba, as witnesses, O.: Quem vocet divōm populus, H.: votis imbrem, call down, V.: (Charon) levare functum Pauperem laboribus Vocatus, H.—In legal proceedings, to cite, summon: in ius: vocatus Ariston purgare sese, L.—As a guest, to bid, invite, ask: alqm ad cenam, T.: ad prandium volgo: Spatium Vocandi dabitur, i. e. for sending invitations, T.—To call, invite, exhort, summon, urge, stimulate: me ad vitam: quam in spem me.—To challenge, defy: centuriones hostīs, si introire vellent, vocare coeperunt, Cs.: cum hinc Aetoli vocarent ad bellum, L.: cantu vocat in certamina divos, V.—To call by name, name, denominate, designate, entitle: urbem Romam, Enn. ap. C.: regem illum unum: ad Spelaeum, quod vocant, biduum moratus, L.: me miserum vocares, H.: patrioquo vocat de nomine mensem, names after, O.: se Quirinum vocari: Sive tu Lucina probas vocari, H.—To call, bring, draw, put, set, place: apud milites me in invidiam: in partem (hereditatis) mulieres vocatae sunt, succeeded to a share: me ad Democritum vocas, refer: eam (causam) in iudicium, bring to trial: quae fecisti, in iudicium voco, I call to account: sub iudicium singula verba, O.: si ad calculos eum res p. vocet, L.: Italiam ad exitium vocas, i.e. threaten with ruin.—Of things, to invite, call, summon, incite, arouse: lenis crepitans vocat Auster in altum, V.: Quāque vocant fluctūs, O.: Carthaginiensīs fessos nox ad quietem vocabat, L.: ipso anni tempore ad gerendum bellum vocari, Cs.
    * * *
    vocare, vocavi, vocatus V
    call, summon; name; call upon

    Latin-English dictionary > vocō

  • 12 minor

        minor ātus, ārī, dep.    [minae], to jut forth, project: minantur In caelum scopuli, V.— To threaten, menace: homini: militibus servitium, S.: omnibus omnia: saxum undis, holds over, V.: urbi vincla, H.: ferro, S.: Abiturum se abs te esse minabitur, T.: mutaturam (se) esse testamentum: (ornus) usque minatur, i. e. threatens to fall, V.— With acc: quodcumque minabitur arcus, threatens (to strike), H.— To promise boastfully: multa et praeclara, H.: magna, Ph.
    * * *
    I
    minari, minatus sum V DEP
    threaten, speak/act menacingly; make threatening movement; give indication of
    II
    those inferior in rank/grade/age, subordinate; descendants (pl.)

    Latin-English dictionary > minor

  • 13 praeminor

    prae-mĭnor, 1, v. dep., to threaten beforehand, to threaten greatly (post-class.); with inf., Tert. adv. Marc. 5, 19:

    aliquid,

    App. M. 5, p. 167, 8; 8, p. 211, 11:

    haec illis,

    Tert. Apol. 21.

    Lewis & Short latin dictionary > praeminor

  • 14 dico

    1.
    dĭco, āvi, ātum, 1 (dixe for dixisse, Val. Ant. ap. Arn. 5, 1; DICASSIT dixerit, Paul. ex Fest. p. 75, 15; rather = dicaverit), v. a. [orig. the same word with 2. dīco; cf. the meaning of abdĭco and abdīco, of indĭco and indīco, dedĭco, no. II. A. al., Corss. Ausspr. 1, 380].
    I.
    To proclaim, make known. So perh. only in the foll. passage: pugnam, Lucil. ap. Non. 287, 30.—Far more freq.,
    II.
    Relig. t. t., to dedicate, consecrate, devote any thing to a deity or to a deified person (for syn. cf.: dedico, consecro, inauguro).
    A.
    Prop.: et me dicabo atque animam devotabo hostibus, Att. ap. Non. 98, 12:

    donum tibi (sc. Jovi) dicatum atque promissum,

    Cic. Verr. 2, 5, 72; cf.:

    ara condita atque dicata,

    Liv. 1, 7 (for which aram condidit dedicavitque, id. 28, 46 fin.); so,

    aram,

    id. 1, 7; 1, 20:

    capitolium, templum Jovis O. M.,

    id. 22, 38 fin.:

    templa,

    Ov. F. 1, 610:

    delubrum ex manubiis,

    Plin. 7, 26, 27, § 97:

    lychnuchum Apollini,

    id. 34, 3, 8, § 14:

    statuas Olympiae,

    id. 34, 4, 9, § 16:

    vehiculum,

    Tac. G. 40:

    carmen Veneri,

    Plin. 37, 10, 66, § 178; cf. Suet. Ner. 10 fin. et saep.:

    cygni Apollini dicati,

    Cic. Tusc. 1, 30, 73.—
    2.
    With a personal object, to consecrate, to deify (cf. dedico, no. II. A. b.):

    Janus geminus a Numa dicatus,

    Plin. 34, 7, 16, § 34:

    inter numina dicatus Augustus,

    Tac. A. 1, 59.—
    B.
    Transf., beyond the relig. sphere.
    1.
    To give up, set apart, appropriate a thing to any one: recita;

    aurium operam tibi dico,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 72; so,

    operam,

    id. Ps. 1, 5, 147; Ter. Ph. 1, 2, 12:

    hunc totum diem tibi,

    Cic. Leg. 2, 3, 7:

    tuum studium meae laudi,

    id. Fam. 2, 6, 4:

    genus (orationis) epidicticum gymnasiis et palaestrae,

    id. Or. 13, 42:

    librum Maecenati,

    Plin. 19, 10, 57, § 177; cf.:

    librum laudibus ptisanae,

    id. 18, 7, 15, § 75 al.:

    (Deïopeam) conubio jungam stabili propriamque dicabo,

    Verg. A. 1, 73; cf. the same verse, ib. 4, 126:

    se Crasso,

    Cic. de Or. 3, 3, 11; cf.: se Remis in clientelam, * Caes. B. G. 6, 12, 7:

    se alii civitati,

    to become a free denizen of it, Cic. Balb. 11, 28;

    for which: se in aliam civitatem,

    id. ib. 12 fin.
    * 2.
    (I. q. dedico, no. II. A.) To consecrate a thing by using it for the first time:

    nova signa novamque aquilam,

    Tac. H. 5, 16.— Hence, dĭcātus, a, um, P. a. (acc. to no. II.), devoted, consecrated, dedicated:

    loca Christo dedicatissima, August. Civ. Dei, 3, 31: CONSTANTINO AETERNO AVGVSTO ARRIVS DIOTIMVS... N. M. Q. (i. e. numini majestatique) EIVS DICATISSIMVS,

    Inscr. Orell. 1083.
    2.
    dīco, xi, ctum, 3 ( praes. DEICO, Inscr. Orell. 4848; imp. usu. dic; cf. duc, fac, fer, from duco, etc., DEICVNTO, and perf. DEIXSERINT, P. C. de Therm. ib. 3673; imp. dice, Naev. ap. Fest. p. 298, 29 Müll.; Plaut. Capt. 2, 2, 109; id. Bac. 4, 4, 65; id. Merc. 1, 2, 47 al.; cf. Quint. 1, 6, 21; fut. dicem = dicam, Cato ap. Quint. 1, 7, 23; cf. Paul. ex Fest. p. 72, 6 Müll.—Another form of the future is dicebo, Novius ap. Non. 507 (Com. v. 8 Rib.). — Perf. sync.:

    dixti,

    Plaut. As. 4, 2, 14; id. Trin. 2, 4, 155; id. Mil. 2, 4, 12 et saep.; Ter. And. 3, 1, 1; 3, 2, 38; id. Heaut. 2, 3, 100 et saep.; Cic. Fin. 2, 3, 10; id. N. D. 3, 9, 23; id. Caecin. 29, 82; acc. to Quint. 9, 3, 22.— Perf. subj.:

    dixis,

    Plaut. Capt. 1, 2, 46; Caecil. ap. Gell. 7, 17 fin.:

    dixem = dixissem,

    Plaut. Pseud. 1, 5, 84; inf. dixe = dix isse, Plaut. Fragm. ap. Non. 105, 23; Varr. ib. 451, 16; Arn. init.; Aus. Sept. Sap. de Cleob. 8; inf. praes. pass. dicier, Ter. Eun. 4, 4, 32; Vatin. in Cic. Fam. 5, 9 al.), v. a. [root DIC = DEIK in deiknumi; lit., to show; cf. dikê, and Lat. dicis, ju-dex, dicio], to say, tell, mention, relate, affirm, declare, state; to mean, intend (for syn. cf.: for, loquor, verba facio, dicto, dictito, oro, inquam, aio, fabulor, concionor, pronuntio, praedico, recito, declamo, affirmo, assevero, contendo; also, nomino, voco, alloquor, designo, nuncupo; also, decerno, jubeo, statuo, etc.; cf. also, nego.—The person addressed is usually put in dat., v. the foll.: dicere ad aliquem, in eccl. Lat., stands for the Gr. eipein pros tina, Vulg. Luc. 2, 34 al.; cf. infra I. B. 2. g).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    Amphitruonis socium nae me esse volui dicere,

    Plaut. Am. 1, 1, 228:

    advenisse familiarem dicito,

    id. ib. 1, 1, 197:

    haec uti sunt facta ero dicam,

    id. ib. 1, 1, 304; cf. ib. 2, 1, 23:

    signi dic quid est?

    id. ib. 1, 1, 265:

    si dixero mendacium,

    id. ib. 1, 1, 43; cf.

    opp. vera dico,

    id. ib. 1, 1, 238 al.:

    quo facto aut dicto adest opus,

    id. ib. 1, 1, 15; cf.:

    dictu opus est,

    Ter. Heaut. 5, 1, 68:

    nihil est dictu facilius,

    id. Phorm. 2, 1, 70:

    turpe dictu,

    id. Ad. 2, 4, 11:

    indignis si male dicitur, bene dictum id esse dico,

    Plaut. Curc. 4, 2, 27:

    ille, quem dixi,

    whom I have mentioned, named, Cic. de Or. 3, 12, 45 et saep.: vel dicam = vel potius, or rather:

    stuporem hominis vel dicam pecudis attendite,

    Cic. Phil. 2, 12, 30; cf.:

    mihi placebat Pomponius maxime vel dicam minime displicebat,

    id. Brut. 57, 207; so id. ib. 70, 246; id. Fam. 4, 7, 3 al.—
    b.
    Dicitur, dicebatur, dictum est, impers. with acc. and inf., it is said, related, maintained, etc.; or, they say, affirm, etc.: de hoc (sc. Diodoro) Verri dicitur, habere eum, etc., it is reported to Verres that, etc., Cic. Verr. 2, 4, 18:

    non sine causa dicitur, ad ea referri omnes nostras cogitationes,

    id. Fin. 3, 18, 60; so,

    dicitur,

    Nep. Paus. 5, 3; Quint. 5, 7, 33; 7, 2, 44; Ov. F. 4, 508:

    Titum multo apud patrem sermone orasse dicebatur, ne, etc.,

    Tac. H. 4, 52; so,

    dicebatur,

    id. A. 1, 10:

    in hac habitasse platea dictum'st Chrysidem,

    Ter. And. 4, 5, 1:

    dictum est,

    Caes. B. G. 1, 1, 5; Liv. 38, 56; Quint. 6, 1, 27:

    ut pulsis hostibus dici posset, eos, etc.,

    Caes. B. G. 1, 46, 3. Cf. also: hoc, illud dicitur, with acc. and inf., Cic. Fin. 5, 24, 72; id. de Or. 1, 33, 150; Quint. 4, 2, 91; 11, 3, 177 al. —Esp. in histt. in reference to what has been previously related:

    ut supra dictum est,

    Sall. J. 96, 1:

    sicut ante dictum est,

    Nep. Dion. 9, 5; cf. Curt. 3, 7, 7; 5, 1, 11; 8, 6, 2 et saep.—
    c.
    (See Zumpt, Gram. § 607.) Dicor, diceris, dicitur, with nom. and inf., it is said that I, thou, he, etc.; or, they say that I, thou, etc.:

    ut nos dicamur duo omnium dignissimi esse,

    Plaut. As. 2, 2, 47: cf. Quint. 4, 4, 6:

    dicar Princeps Aeolium carmen ad Italos Deduxisse modos,

    Hor. Od. 3, 30, 10 al.:

    illi socius esse diceris,

    Plaut. Rud. 1, 2, 72: aedes Demaenetus ubi [p. 571] dicitur habitare, id. As. 2, 3, 2:

    qui (Pisistratus) primus Homeri libros confusos antea sic disposuisse dicitur, ut nunc habemus,

    Cic. de Or. 3, 34, 137 et saep.:

    quot annos nata dicitur?

    Plaut. Cist. 4, 2, 89:

    is nunc dicitur venturus peregre,

    id. Truc. 1, 1, 66 et saep. In a double construction, with nom. and inf., and acc. and inf. (acc. to no. b. and c.): petisse dicitur major Titius... idque ab eis facile (sc. eum) impetrasse, Auct. B. Afr. 28 fin.; so Suet. Oth. 7.—
    d.
    Dictum ac factum or dictum factum (Gr. hama epos hama ergon), in colloq. lang., no sooner said than done, without delay, Ter. And. 2, 3, 7:

    dictum ac factum reddidi,

    it was "said and done" with me, id. Heaut. 4, 5, 12; 5, 1, 31; cf.:

    dicto citius,

    Verg. A. 1, 142; Hor. S. 2, 2, 80; and:

    dicto prope citius,

    Liv. 23, 47, 6.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn.
    a.
    To assert, affirm a thing as certain (opp. nego):

    quem esse negas, eundem esse dicis,

    Cic. Tusc. 1, 6, 12; cf.:

    dicebant, ego negabam,

    id. Fam. 3, 8, 5; and:

    quibus creditum non sit negantibus, iisdem credatur dicentibus?

    id. Rab. Post. 12, 35.—
    b.
    For dico with a negative, nego is used, q. v.; cf. Zumpt, Gram. § 799;

    but: dicere nihil esse pulchrius, etc.,

    Liv. 30, 12, 6; 21, 9, 3 Fabri; so,

    freq. in Liv. when the negation precedes,

    id. 30, 22, 5; 23, 10, 13 al.; cf. Krebs, Antibar. p. 355.—
    2.
    dico is often inserted parenthetically, to give emphasis to an apposition:

    utinam C. Caesari, patri, dico adulescenti contigisset, etc.,

    Cic. Phil. 5, 18, 49; id. Tusc. 5, 36, 105; id. Planc. 12, 30; Quint. 9, 2, 83; cf. Cic. Or. 58, 197; id. Tusc. 4, 16, 36; Sen. Ep. 14, 6; id. Vit. Beat. 15, 6; Quint. 1, 6, 24:

    ille mihi praesidium dederat, cum dico mihi, senatui dico populoque Romano,

    Cic. Phil. 11, 8, 20; Sen. Ep. 83, 12; Plin. Ep. 2, 20, 2; 3, 2, 2.—
    3.
    In rhetor. and jurid. lang., to pronounce, deliver, rehearse, speak any thing.
    (α).
    With acc.:

    oratio dicta de scripto,

    Cic. Planc. 30 fin.; cf.:

    sententiam de scripto,

    id. Att. 4, 3, 3:

    controversias,

    Quint. 3, 8, 51; 9, 2, 77:

    prooemium ac narrationem et argumenta,

    id. 2, 20, 10:

    exordia,

    id. 11, 3, 161:

    theses et communes locos,

    id. 2, 1, 9:

    materias,

    id. 2, 4, 41:

    versus,

    Cic. Or. 56, 189; Quint. 6, 3, 86:

    causam, of the defendant or his attorney,

    to make a defensive speech, to plead in defence, Cic. Rosc. Am. 5; id. Quint. 8; id. Sest. 8; Quint. 5, 11, 39; 7, 4, 3; 8, 2, 24 al.; cf.

    causas (said of the attorney),

    Cic. de Or. 1, 2, 5; 2, 8, 32 al.:

    jus,

    to pronounce judgment, id. Fl. 3; id. Fam. 13, 14; hence the praetor's formula: DO, DICO, ADDICO; v. do, etc.—
    (β).
    With ad and acc. pers., to plead before a person or tribunal:

    ad unum judicem,

    Cic. Opt. Gen. 4, 10:

    ad quos? ad me, si idoneus videor qui judicem, etc.,

    id. Verr. 2, 2, 29, § 72; Liv. 3, 41.—
    (γ).
    With ad and acc. of thing, to speak in reference to, in reply to:

    non audeo ad ista dicere,

    Cic. Tusc. 3, 32, 78; id. Rep. 1, 18, 30.—
    (δ).
    Absol.:

    nec idem loqui, quod dicere,

    Cic. Or. 32:

    est oratoris proprium, apte, distincte, ornate dicere,

    id. Off. 1, 1, 2; so,

    de aliqua re pro aliquo, contra aliquem, etc., innumerable times in Cic. and Quint.: dixi, the t. t. at the end of a speech,

    I have done, Cic. Verr. 1 fin. Ascon. and Zumpt, a. h. 1.;

    thus, dixerunt, the t. t. by which the praeco pronounced the speeches of the parties to be finished,

    Quint. 1, 5, 43; cf. Spald. ad Quint. 6, 4, 7.— Transf. beyond the judicial sphere:

    causam nullam or causam haud dico,

    I have no objection, Plaut. Mil. 5, 34; id. Capt. 3, 4, 92; Ter. Ph. 2, 1, 42.—
    4.
    To describe, relate, sing, celebrate in writing (mostly poet.):

    tibi dicere laudes,

    Tib. 1, 3, 31; so,

    laudes Phoebi et Dianae,

    Hor. C. S. 76:

    Dianam, Cynthium, Latonam,

    id. C. 1, 21, 1:

    Alciden puerosque Ledae,

    id. ib. 1, 12, 25:

    caelestes, pugilemve equumve,

    id. ib. 4, 2, 19:

    Pelidae stomachum,

    id. ib. 1, 6, 5:

    bella,

    id. Ep. 1, 16, 26; Liv. 7, 29:

    carmen,

    Hor. C. 1, 32, 3; id. C. S. 8; Tib. 2, 1, 54:

    modos,

    Hor. C. 3, 11, 7:

    silvestrium naturas,

    Plin. 15, 30, 40, § 138 et saep.:

    temporibus Augusti dicendis non defuere decora ingenia,

    Tac. A. 1, 1; id. H. 1, 1:

    vir neque silendus neque dicendus sine cura,

    Vell. 2, 13.—
    b.
    Of prophecies, to predict, foretell:

    bellicosis fata Quiritibus Hac lege dico, ne, etc.,

    Hor. C. 3, 3, 58:

    sortes per carmina,

    id. A. P. 403:

    quicquid,

    id. S. 2, 5, 59:

    hoc (Delphi),

    Ov. Tr. 4, 8, 43 et saep.—
    5.
    To pronounce, articulate a letter, syllable, word: Demosthenem scribit Phalereus, cum Rho dicere nequiret, etc., Cic. Div. 2, 46, 96; id. de Or. 1, 61, 260; Quint. 1, 4, 8; 1, 7, 21 al.—
    6.
    To call, to name: habitum quendam vitalem corporis esse, harmoniam Graii quam dicunt, Lucr. 3, 106; cf.: Latine dicimus elocutionem, quam Graeci phrasin vocant, Quint. 8, 1, 1:

    Chaoniamque omnem Trojano a Chaone dixit,

    Verg. A. 3, 335:

    hic ames dici pater atque princeps,

    Hor. Od. 1, 2, 50:

    uxor quondam tua dicta,

    Verg. A. 2, 678 et saep. —Prov.:

    dici beatus ante obitum nemo debet,

    Ov. M. 3, 135.—
    7.
    To name, appoint one to an office:

    ut consules roget praetor vel dictatorem dicat,

    Cic. Att. 9, 15, 2: so,

    dictatorem,

    Liv. 5, 9; 7, 26; 8, 29:

    consulem,

    id. 10, 15; 24, 9; 26, 22 (thrice):

    magistrum equitum,

    id. 6, 39:

    aedilem,

    id. 9, 46:

    arbitrum bibendi,

    Hor. Od. 2, 7, 26 et saep.—
    8.
    To appoint, set apart. fix upon, settle:

    nam mea bona meis cognatis dicam, inter eos partiam,

    Plaut. Mil. 3, 1, 113; cf. Pompon. ap. Non. 280, 19:

    dotis paululum vicino suo,

    Afran. ib. 26:

    pecuniam omnem suam doti,

    Cic. Fl. 35: quoniam inter nos nuptiae sunt dictae, Afran. ap. Non. 280, 24; cf.:

    diem nuptiis,

    Ter. And. 1, 1, 75:

    diem operi,

    Cic. Verr. 2, 1, 57:

    diem juris,

    Plaut. Men. 4, 2, 16:

    diem exercitui ad conveniendum Pharas,

    Liv. 36, 8; cf. id. 42, 28, and v. dies:

    locum consiliis,

    id. 25, 16:

    leges pacis,

    id. 33, 12; cf.:

    leges victis,

    id. 34, 57:

    legem tibi,

    Hor. Ep. 2, 2, 18; Ov. M. 6, 137; cf.:

    legem sibi,

    to give sentence upon one's self, id. ib. 13, 72:

    pretium muneri,

    Hor. C. 4, 8, 12 et saep.—With inf.: prius data est, quam tibi dari dicta, Pac. ap. Non. 280, 28. — Pass. impers.:

    eodem Numida inermis, ut dictum erat, accedit,

    Sall. J. 113, 6.—
    9.
    To utter, express, esp. in phrases:

    non dici potest, dici vix potest, etc.: non dici potest quam flagrem desiderio urbis,

    Cic. Att. 5, 11, 1; 5, 17, 5:

    dici vix potest quanta sit vis, etc.,

    id. Leg. 2, 15, 38; id. Verr. 2, 4, 57, § 127; id. Or. 17, 55; id. Red. ad Quir. 1, 4; cf. Quint. 2, 2, 8; 11, 3, 85.—
    10.
    (Mostly in colloq. lang.) Alicui, like our vulg. to tell one so and so, for to admonish, warn, threaten him:

    dicebam, pater, tibi, ne matri consuleres male,

    Plaut. As. 5, 2, 88; cf. Nep. Datam. 5; Ov. Am. 1, 14, 1.—Esp. freq.:

    tibi (ego) dico,

    I tell you, Plaut. Curc. 4, 2, 30; id. Bacch. 4, 9, 76; id. Men. 2, 3, 27; id. Mil. 2, 2, 62 et saep.; Ter. And. 1, 2, 33 Ruhnk.; id. ib. 4, 4, 23; id. Eun. 2, 3, 46; 87; Phaedr. 4, 19, 18; cf.:

    tibi dicimus,

    Ov. H. 20, 153; id. M. 9, 122; so, dixi, I have said it, i. e. you may depend upon it, it shall be done, Ter. Phorm. 2, 3, 90; 92.—
    11.
    Dicere sacramentum or sacramento, to take an oath, to swear; v. sacramentum.
    II.
    Transf., i. q. intellego, Gr. phêmi, to mean so and so; it may sometimes be rendered in English by namely, to wit:

    nec quemquam vidi, qui magis ea, quae timenda esse negaret, timeret, mortem dico et deos,

    Cic. N. D. 1, 31, 86; id. de Or. 3, 44, 174: M. Sequar ut institui divinum illum virum, quem saepius fortasse laudo quam necesse est. At. Platonem videlicet dicis, id. Leg. 3, 1:

    uxoris dico, non tuam,

    Plaut. As. 1, 1, 30 et saep.—Hence, dictum, i, n., something said, i. e. a saying, a word.
    A.
    In gen.: haut doctis dictis certantes sed male dictis, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 274 Vahl.; acc. to Hertz.: nec maledictis); so,

    istaec dicta dicere,

    Plaut. Trin. 1, 2, 40:

    docta,

    id. ib. 2, 2, 99; id. Men. 2, 1, 24; Lucr. 5, 113; cf.

    condocta,

    Plaut. Poen. 3, 2, 3:

    meum,

    id. As. 2, 4, 1:

    ridiculum,

    id. Capt. 3, 1, 22:

    minimum,

    Cic. Fam. 1, 9:

    ferocibus dictis rem nobilitare,

    Liv. 23, 47, 4 al.:

    ob admissum foede dictumve superbe,

    Lucr. 5, 1224; cf.

    facete,

    Plaut. Capt. 1, 2, 73; id. Poen. 3, 3, 24; Ter. Eun. 2, 2, 57; Cic. Off. 1, 29, 104 al.:

    lepide,

    Plaut. Most. 1, 3, 103:

    absurde,

    id. Capt. 1, 1, 3:

    vere,

    Nep. Alc. 8, 4:

    ambigue,

    Hor. A. P. 449 et saep.—Pleon.:

    feci ego istaec dicta quae vos dicitis (sc. me fecisse),

    Plaut. Casin. 5, 4, 17.—
    B.
    In partic.
    1.
    A saying, maxim, proverb:

    aurea dicta,

    Lucr. 3, 12; cf.

    veridica,

    id. 6, 24: Catonis est dictum. Pedibus compensari pecuniam, Cic. Fl. 29 fin. Hence, the title of a work by Caesar: Dicta collectanea (his Apophthegmata, mentioned in Cic. Fam. 9, 16), Suet. Caes. 56.—Esp. freq.,
    2.
    For facete dictum, a witty saying, bon-mot, Enn. ap. Cic. de Or. 2, 54 fin. (cf. Cic. ap. Macr. S. 2, 1 fin.); Cic. Phil. 2, 17; Quint. 6, 3, 2; 16; 36; Liv. 7, 33, 3; Hor. A. P. 273 et saep.; cf. also, dicterium.—
    3.
    Poetry, verse (abstr. and concr.): dicti studiosus, Enn. ap. Cic. Brut. 18, 71:

    rerum naturam expandere dictis,

    Lucr. 1, 126; 5, 56:

    Ennius hirsuta cingat sua dicta corona,

    Prop. 4 (5), 1, 61.—
    4.
    A prediction, prophecy, Lucr. 1, 103; Verg. A. 2, 115; Val. Fl. 2, 326 al.; cf. dictio.—
    5.
    An order, command:

    dicto paruit consul,

    Liv. 9, 41; cf. Verg. A. 3, 189; Ov. M. 8, 815:

    haec dicta dedit,

    Liv. 3, 61; cf. id. 7, 33; 8, 34; 22, 25 al.: dicto audientem esse and dicto audire alicui, v. audio.—
    6.
    A promise, assurance:

    illi dixerant sese dedituros... Cares, tamen, non dicto capti, etc.,

    Nep. Milt. 2, 5; Fur. ap. Macr. S. 6, 1, 34.

    Lewis & Short latin dictionary > dico

  • 15 meditata

    mĕdĭtor, ātus, 1, v. dep. a. and n. [Sanscr. madh-a, wisdom; Gr. mathos, manthanô, mêdomai; cf.: medeor, re-med-ium, etc.]; act., to think or reflect upon, to muse over, consider, meditate upon; neutr., to think, reflect, muse, consider, meditate; to design, purpose, intend, etc.; constr. with acc., with ad, de, with dat., with inf., with a rel.-clause, or absol. (class.).
    I.
    Lit.
    (α).
    With acc.:

    semulque cursuram meditabor ad ludos Olympios,

    Plaut. Stich. 2, 1, 34:

    ea para, meditare, cogita, quae, etc.,

    Cic. Fam. 2, 5, 2:

    nihil aliud cogitare, meditari, curare nisi, etc.,

    id. Rep. 1, 22, 35:

    forum, subsellia, rostra curiamque,

    id. de Or. 1, 8, 32:

    fugam ad legiones,

    Suet. Tib. 65:

    cor tuum meditabitur timorem,

    i. e. promote by meditation, Vulg. Isa. 33, 18.—
    (β).
    With ad; ne ad eam rem meditere, Cic. Fam. 2, 3, 1:

    ad hujus vitae studium meditati illi sunt qui feruntur labores tui,

    id. Cat. 1, 10, 26.—
    (γ).
    With de:

    ut de tua ratione meditere,

    Cic. Fam. 1, 8, 4.—
    (δ).
    With dat. (ante-class.):

    nugis,

    Plaut. Ps. 4, 7, 107. —
    (ε).
    With inf.:

    jam designatus alio incessu esse meditabatur,

    Cic. Agr. 2, 5, 13:

    multos annos regnare meditatus magno labore,

    id. Phil. 2, 45, 116:

    cum animo meditaretur proficisci in Persas,

    Nep. Ages. 4.—
    (ζ).
    With a rel.-clause:

    ea nunc meditabor quo modo illi dicam,

    Plaut. Am. 1, 1, 42:

    meditabor, quo modo cum illo loquar,

    Cic. Att. 9, 17, 1:

    quid contra dicerem, mecum ipse meditabor,

    id. N. D. 3, 1, 1:

    meditare, quibus verbis incensam illius cupiditatem comprimas,

    id. Pis. 25, 59.—
    (η).
    Absol.:

    multis modis meditatus egomet mecum sum,

    Plaut. Bacch. 3, 2, 1:

    egressus ad meditandum in agro,

    Vulg. Gen. 24, 63. —
    II.
    Transf., to meditate, study, exercise one's self in, practise a thing:

    nugas est meditatus male,

    Plaut. Ps. 4, 7, 107:

    Demosthenes perfecit meditando, ut nemo planius esse locutus putaretur,

    Cic. de Or. 1, 61, 260; cf.:

    Demosthenes in litore meditans,

    Quint. 10, 3, 30:

    quid Crassus ageret meditandi aut discendi causā,

    Cic. de Or. 1, 30, 136:

    aut in foro dicere aut meditari extra forum,

    id. Brut. 88, 302:

    musam,

    Verg. E. 1, 2:

    arma,

    Veg. Mil. 1, 20:

    proelia,

    Juv. 4, 112.— Transf., of animals:

    cervi editos partus exercent cursu, et fugam meditari docent,

    to practise flight, Plin. 8, 32, 50, § 113.—Of things: semper cauda scorpionis in ictu est: nulloque momento meditari cessat, to move as in readiness to strike, i. e. to threaten, Plin. 11, 25, 30, § 87:

    semina meditantur aristas,

    Prud. Cath. 10, 132; also, to murmur, utter a sad cry:

    clamabo, meditabor ut columba,

    Vulg. Isa. 38, 14; 59, 11.—
    III.
    In pass. signif. (in verb. fin. post-class. and very rare):

    adulteria meditantur,

    Min. Fel. Oct. 25, 1.—But freq. in part. perf.: mĕdĭtā-tus, a, um.
    A.
    Exercised, practised, instructed (only Plautin.):

    cumque huc ad adulescentem meditatum probe mittam,

    Plaut. Trin. 3, 3, 88:

    probe meditatam utramque duco,

    id. Mil. 3, 3, 29:

    murmura,

    Juv. 6, 539.—
    B.
    Thought upon, meditated, weighed, considered, studied:

    meditati sunt doli docte,

    Plaut. Ps. 4, 1, 30:

    ea, quae meditata et praeparata inferuntur,

    Cic. Off. 1, 8, 27:

    meditatum et cogitatum scelus,

    id. Phil. 2, 34, 85:

    meditatum cogitatumque verbum,

    id. ib. 10, 2, 6:

    accuratae et meditatae commentationes,

    id. de Or. 1, 60, 257:

    oratio,

    Plin. 26, 3, 7, § 12:

    doli,

    Plaut. Ps. 4, 1, 31: meditata et composita oratio (opp. extemporized), Suet. Aug. 84. — Subst.: mĕdĭtāta, ōrum, n., a carefully prepared speech:

    sive meditata sive subita proferret,

    Plin. Ep. 1, 16, 2.—Hence, adv.: mĕdĭtātē, thoughtfully, designedly, intentionally (ante-class. and post-Aug.):

    ne tu illorum mores perquam meditate tenes,

    knowest thoroughly, Plaut. Bacch. 3, 6, 16:

    hau male meditate male dicax es,

    id. Curc. 4, 2, 26:

    effundere probra,

    Sen. Const. Sap. 11, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > meditata

  • 16 meditor

    mĕdĭtor, ātus, 1, v. dep. a. and n. [Sanscr. madh-a, wisdom; Gr. mathos, manthanô, mêdomai; cf.: medeor, re-med-ium, etc.]; act., to think or reflect upon, to muse over, consider, meditate upon; neutr., to think, reflect, muse, consider, meditate; to design, purpose, intend, etc.; constr. with acc., with ad, de, with dat., with inf., with a rel.-clause, or absol. (class.).
    I.
    Lit.
    (α).
    With acc.:

    semulque cursuram meditabor ad ludos Olympios,

    Plaut. Stich. 2, 1, 34:

    ea para, meditare, cogita, quae, etc.,

    Cic. Fam. 2, 5, 2:

    nihil aliud cogitare, meditari, curare nisi, etc.,

    id. Rep. 1, 22, 35:

    forum, subsellia, rostra curiamque,

    id. de Or. 1, 8, 32:

    fugam ad legiones,

    Suet. Tib. 65:

    cor tuum meditabitur timorem,

    i. e. promote by meditation, Vulg. Isa. 33, 18.—
    (β).
    With ad; ne ad eam rem meditere, Cic. Fam. 2, 3, 1:

    ad hujus vitae studium meditati illi sunt qui feruntur labores tui,

    id. Cat. 1, 10, 26.—
    (γ).
    With de:

    ut de tua ratione meditere,

    Cic. Fam. 1, 8, 4.—
    (δ).
    With dat. (ante-class.):

    nugis,

    Plaut. Ps. 4, 7, 107. —
    (ε).
    With inf.:

    jam designatus alio incessu esse meditabatur,

    Cic. Agr. 2, 5, 13:

    multos annos regnare meditatus magno labore,

    id. Phil. 2, 45, 116:

    cum animo meditaretur proficisci in Persas,

    Nep. Ages. 4.—
    (ζ).
    With a rel.-clause:

    ea nunc meditabor quo modo illi dicam,

    Plaut. Am. 1, 1, 42:

    meditabor, quo modo cum illo loquar,

    Cic. Att. 9, 17, 1:

    quid contra dicerem, mecum ipse meditabor,

    id. N. D. 3, 1, 1:

    meditare, quibus verbis incensam illius cupiditatem comprimas,

    id. Pis. 25, 59.—
    (η).
    Absol.:

    multis modis meditatus egomet mecum sum,

    Plaut. Bacch. 3, 2, 1:

    egressus ad meditandum in agro,

    Vulg. Gen. 24, 63. —
    II.
    Transf., to meditate, study, exercise one's self in, practise a thing:

    nugas est meditatus male,

    Plaut. Ps. 4, 7, 107:

    Demosthenes perfecit meditando, ut nemo planius esse locutus putaretur,

    Cic. de Or. 1, 61, 260; cf.:

    Demosthenes in litore meditans,

    Quint. 10, 3, 30:

    quid Crassus ageret meditandi aut discendi causā,

    Cic. de Or. 1, 30, 136:

    aut in foro dicere aut meditari extra forum,

    id. Brut. 88, 302:

    musam,

    Verg. E. 1, 2:

    arma,

    Veg. Mil. 1, 20:

    proelia,

    Juv. 4, 112.— Transf., of animals:

    cervi editos partus exercent cursu, et fugam meditari docent,

    to practise flight, Plin. 8, 32, 50, § 113.—Of things: semper cauda scorpionis in ictu est: nulloque momento meditari cessat, to move as in readiness to strike, i. e. to threaten, Plin. 11, 25, 30, § 87:

    semina meditantur aristas,

    Prud. Cath. 10, 132; also, to murmur, utter a sad cry:

    clamabo, meditabor ut columba,

    Vulg. Isa. 38, 14; 59, 11.—
    III.
    In pass. signif. (in verb. fin. post-class. and very rare):

    adulteria meditantur,

    Min. Fel. Oct. 25, 1.—But freq. in part. perf.: mĕdĭtā-tus, a, um.
    A.
    Exercised, practised, instructed (only Plautin.):

    cumque huc ad adulescentem meditatum probe mittam,

    Plaut. Trin. 3, 3, 88:

    probe meditatam utramque duco,

    id. Mil. 3, 3, 29:

    murmura,

    Juv. 6, 539.—
    B.
    Thought upon, meditated, weighed, considered, studied:

    meditati sunt doli docte,

    Plaut. Ps. 4, 1, 30:

    ea, quae meditata et praeparata inferuntur,

    Cic. Off. 1, 8, 27:

    meditatum et cogitatum scelus,

    id. Phil. 2, 34, 85:

    meditatum cogitatumque verbum,

    id. ib. 10, 2, 6:

    accuratae et meditatae commentationes,

    id. de Or. 1, 60, 257:

    oratio,

    Plin. 26, 3, 7, § 12:

    doli,

    Plaut. Ps. 4, 1, 31: meditata et composita oratio (opp. extemporized), Suet. Aug. 84. — Subst.: mĕdĭtāta, ōrum, n., a carefully prepared speech:

    sive meditata sive subita proferret,

    Plin. Ep. 1, 16, 2.—Hence, adv.: mĕdĭtātē, thoughtfully, designedly, intentionally (ante-class. and post-Aug.):

    ne tu illorum mores perquam meditate tenes,

    knowest thoroughly, Plaut. Bacch. 3, 6, 16:

    hau male meditate male dicax es,

    id. Curc. 4, 2, 26:

    effundere probra,

    Sen. Const. Sap. 11, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > meditor

  • 17 minitor

    mĭnĭtor, ātus, 1 ( inf. minitarier for minitari, Plaut. Am. 3, 4, 3; id. Rud. 3, 1, 15.— Act. collat. form minito, āre; v. infra fin.), v. dep. freq. [1. minor], to threaten, menace a person with any thing; constr. alicui aliquid, alicui aliquā re, with inf., with acc. and inf., and absol. (class.).
    (α).
    Alicui aliquid:

    Mihin' malum minitare?

    Plaut. Curc. 4, 4, 15:

    ista horribilia minitare purpuratis tuis!

    Cic. Tusc. 1, 43, 102; id. Phil. 13, 9, 21:

    malum alicui,

    id. Caecin. 10, 27:

    fratri mortem,

    id. Phil. 6, 4, 10:

    virgas securesque omnibus,

    Liv. 3, 57, 3.—With acc.:

    facito istud quod minitaris,

    Plaut. Rud. 3, 5, 13:

    quin consul arma minetur,

    Cic. Fam. 11, 3, 3:

    bellum,

    Quint. 3, 8, 19.—With dat.:

    quis illest qui minitatur filio?

    Plaut. Bacch. 4, 8, 9:

    alicui,

    Cic. Att. 2, 19, 3.—
    (β).
    Alicui aliquā re:

    huic urbi ferro ignique minitantur,

    Cic. Phil. 11, 14, 37; 13, 21, 47:

    huic urbi ferro flammāque minitans,

    id. Cat. 2, 1, 1 (Klotz, ferrum flammamque):

    Caesari gladio,

    Sall. C. 49, 4.—With abl.: qui ferro minitere, Enn. ap. Fest. s. v. ningulus, p. 177 Müll. (Ann. v. 133 Vahl.).—
    (γ).
    With inf.:

    quod nunc minitare facere,

    Ter. Hec. 3, 4, 13.—
    (δ).
    With acc. and inf.:

    cur ergo minitaris tibi te vitam esse amissurum?

    Plaut. As. 3, 3, 2.—
    (ε).
    Absol.:

    etiam, carnufex, Minitare?

    Plaut. Bacch. 4, 6, 16:

    noli minitari,

    id. Mil. 2, 4, 19.— Act. collat. form mĭnĭto, āre (ante-class.):

    quae minitas mihi,

    Plaut. Capt. 3, 5, 85: etiam minitas? Naev. ap. Non. 473, 32:

    quid minitabas te facturum,

    Plaut. Fragm. ib. 33; Liv. Andron. Tr. 17.

    Lewis & Short latin dictionary > minitor

  • 18 minor

    1.
    mĭnor, ātus, 1, v. dep. ( act. collat. form, v. mino) [minae], to jut forth, project.
    I.
    Lit. (only poet.):

    geminique minantur In caelum scopuli,

    Verg. A. 1, 162:

    saxa minantia caelo,

    Sil. 4, 2.—
    II.
    Transf., to threaten, menace one with any thing; constr. alicui, alicui aliquid, with abl., with acc. and inf., or with ne.
    A.
    In gen. (class.).
    (α).
    Alicui, Cic. Verr. 2, 4, 66, § 149. —
    (β).
    Alicui aliquid:

    crucem minari alicui,

    Cic. Tusc. 1, 43, 102.—
    (γ).
    With abl.:

    coepit minari interdum ferro,

    Sall. C. 23, 3. —
    (δ).
    With acc. and inf.:

    ab hac minatus sese abire,

    Plaut. As. 3, 3, 14:

    dolor se patientiam debilitaturum minatur,

    Cic. Tusc. 5, 27, 75.—
    (ε).
    With ne:

    minor interminorque, nequis, etc.,

    Plaut. Capt. 4, 2, 11 Fleck. —
    2.
    Of inanim. things:

    cum domus mea ardore suo deflagrationem Urbi minabatur,

    Cic. Planc. 40, 95:

    plaustra populo minantur,

    Juv. 3, 256:

    illa (ornus) usque minatur, et tremefacta comam concusso vertice nutat,

    i. e. threatens to fall, gives signs of falling, Verg. A. 2, 628:

    nil color caeli minatur, Juv 14, 294: quodcumque minabitur arcus,

    Hor. A. P. 350.—
    B.
    In partic., like the Gr. apeilein, to promise boastfully ( poet.):

    atqui vultus erat multa et praeclara minantis,

    Hor. S. 2, 3, 9:

    qui magna cum minaris, extricas nihil,

    Phaedr. 4, 21, 4.—Hence, mĭnanter, adv., threateningly, with threats, = minaciter:

    multa minanter agat,

    Ov. A. A. 3, 582.
    2.
    mĭnor, us, less, smaller inferior, etc.; comp., from parvus, q. v.

    Lewis & Short latin dictionary > minor

  • 19 capud

    căpŭt ( kăp-căpud), ĭtis ( abl. sing. regularly capite:

    capiti,

    Cat. 68, 124; cf. Tib. 1, 1, 72 Huschk., where the MSS., as well as Caes. German. Arat. 213, vary between the two forms), n. [kindr. with Sanscr. kap-āla; Gr. keph-alê; Goth. haubith; Germ. Haupt].
    I.
    The head, of men and animals:

    oscitat in campis caput a cervice revolsum,

    Enn. Ann. 462 Vahl.: i lictor, conliga manus, caput obnubito, form. ap. Cic. Rab. Perd. 4, 13; cf. Liv. 1, 26, 6:

    tun' capite cano amas, homo nequissume?

    Plaut. Merc. 2, 2, 34; so,

    cano capite,

    id. As. 5, 2, 84; id. Cas. 3, 1, 4; Tib. 1, 1, 72; Pers. 1, 83 al.; cf. Tib. 1, 10, 43, and:

    capitis nives,

    Hor. C. 4, 13, 12, and Quint. 8, 6, 17 Spald.:

    raso capite calvus,

    Plaut. Am. 1, 1, 306:

    irraso,

    id. Rud. 5, 2, 16:

    intonsum,

    Quint. 12, 10, 47:

    amputare alicui,

    Suet. Galb. 20; Vulg. 1 Par. 10, 9:

    capite operto,

    Cic. Sen. 10, 34, 34:

    obvoluto,

    id. Phil. 2, 31, 77 Klotz:

    caput aperire,

    id. ib.:

    abscindere cervicibus,

    id. ib. 11, 2, 5:

    demittere,

    Caes. B. G. 1, 32; Cat. 87, 8; Verg. A. 9, 437: attollere. Ov. M. 5, 503:

    extollere,

    to become bold, Cic. Planc. 13, 33: efferre, to raise one ' s head, to be eminent, Verg. E. 1, 25 al.—Of animals, Tib. 2, 1, 8; Hor. S. 1, 2, 89; 2, 3, 200; id. Ep. 1, 1, 76 al.—
    b.
    Prov.: supra caput esse, to be over one ' s head, i. e. to be at one ' s very doors, to threaten in consequence of nearness ( = imminere, impendere), Sall. C. 52, 24; Liv. 3, 17, 2; Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 6; Tac. H. 4, 69; cf. Kritz ad Sall. l. l.: capita conferre (like our phrase to put heads together, i. e to confer together in secret), Liv. 2, 45, 7:

    ire praecipitem in lutum, per caputque pedesque,

    over head and ears, Cat. 17, 9:

    nec caput nec pedes,

    neither beginning nor end, good for nothing, Cic. Fam. 7, 31, 2; cf. Cato ap. Liv. Epit. lib. 50; Plaut. As. 3, 3, 139 sq.—
    c.
    Capita aut navia (al. navim), heads or tails, a play of the Roman youth in which a piece of money is thrown up, to see whether the figure-side (the head of Janus) or the reverse - side (a ship) will fall uppermost, Macr. S. 1, 7; Aur. Vict. Orig. 3; cf. Ov. F. 1, 239; Paul. Nol. Poëm. 38, 73.—
    d.
    Poet., the head, as the seat of the understanding:

    aliena negotia Per caput saliunt,

    run through the head, Hor. S. 2, 6, 34; so id. ib. 2, 3, 132; id. A. P. 300.—
    e.
    Ad Capita bubula, a place in Rome in the tenth region, where Augustus was born, Suet. Aug. 5.—
    2.
    Transf., of inanimate things.
    a.
    In gen., the head, top, summit, point, end, extremity (beginning or end):

    ulpici,

    Cato, R. R. 71:

    allii,

    Col. 6, 34, 1:

    porri,

    id. 11, 3, 17:

    papaveris,

    Liv. 1, 54, 6; Verg. A. 9, 437:

    bulborum,

    Plin. 19, 5, 30, § 94:

    caulis,

    id. 19, 8, 41, § 140 al.:

    jecoris (or jecinoris, jocinoris),

    Cic. Div. 2, 13, 32; Liv. 8, 9, 1; cf. id. 27, 26, 14; 41, 14, 7; cf. Paul. ex Fest. p. 244 Müll.:

    extorum,

    Ov. M. 15, 795; Luc. 1, 627; Plin. 11, 37, 73, § 189: pontis, tēte de pont, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 4; cf. Front. Arat. 2, 13, 5:

    tignorum,

    Caes. B. C. 2, 9:

    columnae,

    Plin. 34, 3, 7, § 13:

    molis,

    the highest point of the mole, Curt. 4, 2, 23:

    xysti,

    Plin. Ep. 2, 17, 20:

    porticus,

    id. ib. 5, 6, 19 al.—
    b.
    Esp., of rivers,
    (α).
    The origin, source, spring ( head):

    caput aquae illud est, unde aqua nascitur,

    Dig. 43, 20, 1, § 8; so Lucr. 5, 270; 6, 636; 6, 729; Tib. 1, 7, 24; Hor. C. 1, 1, 22; id. S. 1, 10, 37; Verg. G. 4, 319; 4, 368; Ov. M. 2, 255; Hirt. B. G. 8, 41; Liv. 1, 51, 9; 2, 38, 1; 37, 18, 6:

    fontium,

    Vitr. 8, 1; Mel. 3, 2, 8; Plin. Ep. 8, 8, 5; 10, 91, 1 al.—
    (β).
    (more rare) The mouth, embouchure, Caes. B. G. 4, 10; Liv. 33, 41, 7; Luc. 2, 52; 3, 202.—
    c.
    Also of plants, sometimes the root, Cato, R. R. 36; 43; 51:

    vitis,

    id. ib. 33, 1; 95, 2; Plin. 17, 22, 35, § 195; Verg. G. 2, 355.—
    d.
    Also, in reference to the vine, vine branches, Col. 3, 10, 1; Cic. Sen. 15, 53.— Poet., also the summit, top of trees, Enn. ap. Gell. 13, 20, and ap. Non. 195, 24; Ov. M. 1, 567; Poët. ap. Quint. 9, 4, 90; Claud. Rapt. Pros. 3, 370. —
    e.
    Of mountains, rocks, Verg. A. 4, 249; 6, 360.—
    f.
    Of a boil that swells out, Cels. 8, 9;

    hence, facere,

    to come to a head, Plin. 22, 25, 76, § 159; 26, 12, 77, § 125; cf.: capita deorum appellabantur fasciculi facti ex verbenis, Paul. ex Fest. p. 64 Müll.—
    II.
    Per meton. (pars pro toto), a man, person, or animal (very freq. in prose and poetry; cf. kara, kephalê,, in the same signif.;

    v. Liddell and Scott and Robinson): pro capite tuo quantum dedit,

    Plaut. Most. 1, 3, 54; id. Pers. 1, 1, 37:

    hoc conruptum'st caput,

    id. Ep. 1, 1, 85:

    siquidem hoc vivet caput, i. e. ego,

    id. Ps. 2, 4, 33; so id. Stich. 5, 5, 10; cf. id. Capt. 5, 1, 25:

    ridiculum caput!

    Ter. And. 2, 2, 34:

    festivum,

    id. Ad. 2, 3, 8:

    lepidum,

    id. ib. 5, 9, 9:

    carum,

    Verg. A. 4, 354; Hor. C. 1, 24, 2:

    liberum,

    Cic. Verr. 2, 2, 32, § 79:

    vilia,

    Liv. 25, 6, 9:

    viliora,

    id. 9, 26, 22:

    vilissima,

    id. 24, 5, 13:

    ignota,

    id. 3, 7, 7; cf. id. 2, 5, 6:

    liberorum servorumque,

    id. 29, 29, 3 al. —In imprecations:

    istic capiti dicito,

    Plaut. Rud. 3, 6, 47; cf.:

    vae capiti tuo,

    id. Most. 4, 3, 10; so id. Poen. 3, 3, 32; Ter. Phorm. 3, 2, 6; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 4; Tib. 1, 2, 12; Verg. A. 8, 484; 11, 399 al.—With numerals:

    capitum Helvetiorum milia CCLXIII.,

    souls, Caes. B. G. 1, 29; 4, 15:

    quot capitum vivunt, totidem studiorum Milia,

    Hor. S. 2, 1, 27; id. Ep. 2, 2, 189; cf. id. C. 1, 28, 20 al.; so, in capita, in distribution, to or for each person (cf. in Heb. also, for each head, poll, = for each individual, v. Robinson in h. v.), Liv. 2, 33, 11; 32, 17, 2; 34, 50, 6 al. (cf.:

    in singulos,

    id. 42, 4, 5).—Of. the poll-tax:

    exactio capitum,

    Cic. Fam. 3, 8, 5; so,

    capite censi, v. censeo.—Of animals,

    Verg. A. 3, 391; Col. 6, 5, 4 fin.; 8, 5, 4; 8, 5, 7; 8, 11, 13; Veg. Vet. 1, 18.—
    III.
    Trop.
    1.
    Life, and specif.,
    a.
    Physical life:

    carum,

    Plaut. Capt. 2, 1, 33 sq.; 5, 1, 26:

    si capitis res siet,

    if it is a matter of life and death, id. Trin. 4, 2, 120: capitis periculum adire, to risk one ' s life, Ter. And. 4, 1, 53; id. Hec. 3, 1, 54; cf. id. Phorm. 3, 2, 6 Runnk.:

    capitis poena,

    capital punishment, Caes. B. G. 7, 71:

    pactum pro capite pretium,

    Cic. Off. 3, 29, 107:

    cum altero certamen honoris et dignitatis est, cum altero capitis et famae,

    id. ib. 1, 12, 38:

    cum dimicatione capitis,

    id. Prov. Cons. 9, 23; cf.:

    suo capite decernere,

    id. Att. 10, 9, 2; so Liv. 2, 12, 10; Cic. Fin. 5, 22, 64; Liv. 9, 5, 5:

    caput offerre pro patriā,

    Cic. Sull. 30, 84:

    patrium tibi crede caput, i. e. patris vitam et salutem,

    Ov. M. 8, 94; so,

    capitis accusare,

    to accuse of a capital crime, Nep. Paus. 2 fin.:

    absolvere,

    id. Milt. 7, 6:

    damnare,

    id. Alcib. 4, 5; id. Eum. 5, 1:

    tergo ac capite puniri,

    Liv. 3, 55, 14:

    caput Jovi sacrum,

    id. 3, 55, 7:

    sacratum,

    id. 10, 38, 3 al.; cf. Ov. M. 9, 296.—
    b.
    Civil or political life, acc. to the Roman idea, including the rights of liberty, citizenship, [p. 290] and family (libertatis, civitatis, familiae): its loss or deprivation was called deminutio or minutio capitis, acc. to the foll. jurid. distinction: capitis deminutionis tria genera sunt: maxima, media, minima; tria enim sunt, quae habemus: libertatem, civitatem, familiam. Igitur cum omnia haec amittimus (as by servitude or condemnation to death), maximam esse capitis deminutionem; cum vero amittimus civitatem (as in the interdictio aquae et ignis) libertatem retinemus, mediam esse capitis deminutionem;

    cum et libertas et civitas retinetur, familia tantum mutatur (as by adoption, or, in the case of women, by marriage) minimam esse capitis deminutionem constat,

    Dig. 4, 5, 11; cf. Just. Inst. 1, 16, 4; Cic. de Or. 1, 40, 181; 1, 54, 231; id. Tusc. 1, 29, 71; Liv. 3, 55, 14; 22, 60, 15:

    capitis minor,

    Hor. C. 3, 5, 42:

    servus manumissus capite non minuitur, quia nulnum caput habuit,

    Dig. 4, 5, 3, § 1.—Of the deminutio media, Cic. Brut. 36, 136; id. Verr. 2, 2, 40, §§ 98 and 99; id. Quint. 2, 8 al.—Of the deminutio minima, Cic. Top. 4, 18; cf. Gai Inst. 1, 162.—
    2. (α).
    With gen.:

    scelerum,

    an arrant knave, Plaut. Curc. 2, 1, 19; id. Bacch. 4, 7, 31; id. Mil. 2, 6, 14; id. Ps. 1, 5, 31; 4, 5, 3; id. Rud. 4, 4, 54:

    perjuri,

    id. ib. 4, 4, 55:

    concitandorum Graecorum,

    Cic. Fl. 18, 42:

    consilil,

    Liv. 8, 31, 7:

    conjurationis,

    id. 9, 26, 7:

    caput rei Romanae Camillus,

    id. 6, 3, 1; cf.:

    caput rerum Masinissam fuisse,

    id. 28, 35, 12; so id. 26, 40, 13:

    reipublicae,

    Tac. A. 1, 13:

    nominis Latini,

    heads, chiefs, Liv. 1, 52, 4:

    belli,

    id. 45, 7, 3:

    Suevorum,

    chieftribe, Tac. G. 39 fin. al.—The predicate in gen. masc.:

    capita conjurationis ejus virgis caesi ac securi percussi,

    Liv. 10, 1, 3.—
    (β).
    With esse and dat.:

    ego caput fui argento reperiundo,

    Plaut. As. 3, 3, 138; cf.:

    illic est huic rei caput,

    author, contriver, Ter. And. 2, 6, 27; so id. Ad. 4, 2, 29 al.—
    (γ).
    Absol.:

    urgerent philosophorum greges, jam ab illo fonte et capite Socrate,

    Cic. de Or. 1, 10, 42:

    corpori valido caput deerat,

    guide, leader, Liv. 5, 46, 5:

    esse aliquod caput (i. e. regem) placebat,

    id. 1, 17, 4; cf. id. 1, 23, 4; Hor. S. 2, 5, 74 al.—Of things, head, chief, capital, etc.;

    thus of cities: Thebas caput fuisse totius Graeciae,

    head, first city, Nep. Epam. 10 fin.; so with gen., Liv. 9, 37, 12; 10, 37, 4 Weissenb. ad loc.; 23, 11, 11; 37, 18, 3 (with arx); cf.:

    pro capite atque arce Italiae, urbe Romanā,

    Liv. 22, 32, 5; and with dat.:

    Romam caput Latio esse,

    id. 8, 4, 5; and:

    brevi caput Italiae omni Capuam fore,

    id. 23, 10, 2 Drak. N. cr. —Of other localities:

    castellum quod caput ejus regionis erat,

    the head, principal place, Liv. 21, 33, 11.—Of other things:

    jus nigrum, quod cenae caput erat,

    the principal dish, Cic. Tusc. 5, 34, 98; cf. id. Fin. 2, 8, 25:

    patrimonii publici,

    id. Agr. 1, 7, 21; cf. id. ib. 2, 29, 80; Liv. 6, 14, 10: caput esse artis, decere, the main or principal point, Cic. de Or. 1, 29, 132:

    caput esse ad beate vivendum securitatem,

    id. Lael. 13, 45: ad consilium de re publicā dandum caput est nosse rem publicam;

    ad dicendum vero probabiliter, nosse mores civitatis,

    id. de Or. 2, 82, 337; 1, 19, 87:

    litterarum,

    summary, purport, substance, id. Phil. 2, 31, 77:

    caput Epicuri,

    the fundamental principle, dogma, id. Ac. 2, 32, 101; cf. Quint. 3, 11, 27: rerum, the chief or central point, head, Cic. Brut. 44, 164.—So in writings, a division, section, paragraph, chapter, etc.:

    a primo capite legis usque ad extremum,

    Cic. Agr. 2, 6, 15; cf. id. ib. 2, 10, 26; id. Verr. 2, 1, 46, § 118 Ascon.; id. Fam. 3, 8, 4; Gell. 2, 15, 4 al.; Cic. de Or. 2, 55, 223; id. Fam. 7, 22 med.; Quint. 10, 7, 32:

    id quod caput est,

    Cic. Att. 1, 17, 4; so id. Fam. 3, 7, 4.—Of money, the principal sum, the capital, stock (syn. sors;

    opp. usurae),

    Cic. Verr. 2, 1, 4, § 11; 2, 3, 35, § 80 sq.; id. Att. 15, 26, 4; Liv. 6, 15, 10; 6, 35, 4; Hor. S. 1, 2, 14 al.

    Lewis & Short latin dictionary > capud

  • 20 caput

    căpŭt ( kăp-căpud), ĭtis ( abl. sing. regularly capite:

    capiti,

    Cat. 68, 124; cf. Tib. 1, 1, 72 Huschk., where the MSS., as well as Caes. German. Arat. 213, vary between the two forms), n. [kindr. with Sanscr. kap-āla; Gr. keph-alê; Goth. haubith; Germ. Haupt].
    I.
    The head, of men and animals:

    oscitat in campis caput a cervice revolsum,

    Enn. Ann. 462 Vahl.: i lictor, conliga manus, caput obnubito, form. ap. Cic. Rab. Perd. 4, 13; cf. Liv. 1, 26, 6:

    tun' capite cano amas, homo nequissume?

    Plaut. Merc. 2, 2, 34; so,

    cano capite,

    id. As. 5, 2, 84; id. Cas. 3, 1, 4; Tib. 1, 1, 72; Pers. 1, 83 al.; cf. Tib. 1, 10, 43, and:

    capitis nives,

    Hor. C. 4, 13, 12, and Quint. 8, 6, 17 Spald.:

    raso capite calvus,

    Plaut. Am. 1, 1, 306:

    irraso,

    id. Rud. 5, 2, 16:

    intonsum,

    Quint. 12, 10, 47:

    amputare alicui,

    Suet. Galb. 20; Vulg. 1 Par. 10, 9:

    capite operto,

    Cic. Sen. 10, 34, 34:

    obvoluto,

    id. Phil. 2, 31, 77 Klotz:

    caput aperire,

    id. ib.:

    abscindere cervicibus,

    id. ib. 11, 2, 5:

    demittere,

    Caes. B. G. 1, 32; Cat. 87, 8; Verg. A. 9, 437: attollere. Ov. M. 5, 503:

    extollere,

    to become bold, Cic. Planc. 13, 33: efferre, to raise one ' s head, to be eminent, Verg. E. 1, 25 al.—Of animals, Tib. 2, 1, 8; Hor. S. 1, 2, 89; 2, 3, 200; id. Ep. 1, 1, 76 al.—
    b.
    Prov.: supra caput esse, to be over one ' s head, i. e. to be at one ' s very doors, to threaten in consequence of nearness ( = imminere, impendere), Sall. C. 52, 24; Liv. 3, 17, 2; Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 6; Tac. H. 4, 69; cf. Kritz ad Sall. l. l.: capita conferre (like our phrase to put heads together, i. e to confer together in secret), Liv. 2, 45, 7:

    ire praecipitem in lutum, per caputque pedesque,

    over head and ears, Cat. 17, 9:

    nec caput nec pedes,

    neither beginning nor end, good for nothing, Cic. Fam. 7, 31, 2; cf. Cato ap. Liv. Epit. lib. 50; Plaut. As. 3, 3, 139 sq.—
    c.
    Capita aut navia (al. navim), heads or tails, a play of the Roman youth in which a piece of money is thrown up, to see whether the figure-side (the head of Janus) or the reverse - side (a ship) will fall uppermost, Macr. S. 1, 7; Aur. Vict. Orig. 3; cf. Ov. F. 1, 239; Paul. Nol. Poëm. 38, 73.—
    d.
    Poet., the head, as the seat of the understanding:

    aliena negotia Per caput saliunt,

    run through the head, Hor. S. 2, 6, 34; so id. ib. 2, 3, 132; id. A. P. 300.—
    e.
    Ad Capita bubula, a place in Rome in the tenth region, where Augustus was born, Suet. Aug. 5.—
    2.
    Transf., of inanimate things.
    a.
    In gen., the head, top, summit, point, end, extremity (beginning or end):

    ulpici,

    Cato, R. R. 71:

    allii,

    Col. 6, 34, 1:

    porri,

    id. 11, 3, 17:

    papaveris,

    Liv. 1, 54, 6; Verg. A. 9, 437:

    bulborum,

    Plin. 19, 5, 30, § 94:

    caulis,

    id. 19, 8, 41, § 140 al.:

    jecoris (or jecinoris, jocinoris),

    Cic. Div. 2, 13, 32; Liv. 8, 9, 1; cf. id. 27, 26, 14; 41, 14, 7; cf. Paul. ex Fest. p. 244 Müll.:

    extorum,

    Ov. M. 15, 795; Luc. 1, 627; Plin. 11, 37, 73, § 189: pontis, tēte de pont, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 4; cf. Front. Arat. 2, 13, 5:

    tignorum,

    Caes. B. C. 2, 9:

    columnae,

    Plin. 34, 3, 7, § 13:

    molis,

    the highest point of the mole, Curt. 4, 2, 23:

    xysti,

    Plin. Ep. 2, 17, 20:

    porticus,

    id. ib. 5, 6, 19 al.—
    b.
    Esp., of rivers,
    (α).
    The origin, source, spring ( head):

    caput aquae illud est, unde aqua nascitur,

    Dig. 43, 20, 1, § 8; so Lucr. 5, 270; 6, 636; 6, 729; Tib. 1, 7, 24; Hor. C. 1, 1, 22; id. S. 1, 10, 37; Verg. G. 4, 319; 4, 368; Ov. M. 2, 255; Hirt. B. G. 8, 41; Liv. 1, 51, 9; 2, 38, 1; 37, 18, 6:

    fontium,

    Vitr. 8, 1; Mel. 3, 2, 8; Plin. Ep. 8, 8, 5; 10, 91, 1 al.—
    (β).
    (more rare) The mouth, embouchure, Caes. B. G. 4, 10; Liv. 33, 41, 7; Luc. 2, 52; 3, 202.—
    c.
    Also of plants, sometimes the root, Cato, R. R. 36; 43; 51:

    vitis,

    id. ib. 33, 1; 95, 2; Plin. 17, 22, 35, § 195; Verg. G. 2, 355.—
    d.
    Also, in reference to the vine, vine branches, Col. 3, 10, 1; Cic. Sen. 15, 53.— Poet., also the summit, top of trees, Enn. ap. Gell. 13, 20, and ap. Non. 195, 24; Ov. M. 1, 567; Poët. ap. Quint. 9, 4, 90; Claud. Rapt. Pros. 3, 370. —
    e.
    Of mountains, rocks, Verg. A. 4, 249; 6, 360.—
    f.
    Of a boil that swells out, Cels. 8, 9;

    hence, facere,

    to come to a head, Plin. 22, 25, 76, § 159; 26, 12, 77, § 125; cf.: capita deorum appellabantur fasciculi facti ex verbenis, Paul. ex Fest. p. 64 Müll.—
    II.
    Per meton. (pars pro toto), a man, person, or animal (very freq. in prose and poetry; cf. kara, kephalê,, in the same signif.;

    v. Liddell and Scott and Robinson): pro capite tuo quantum dedit,

    Plaut. Most. 1, 3, 54; id. Pers. 1, 1, 37:

    hoc conruptum'st caput,

    id. Ep. 1, 1, 85:

    siquidem hoc vivet caput, i. e. ego,

    id. Ps. 2, 4, 33; so id. Stich. 5, 5, 10; cf. id. Capt. 5, 1, 25:

    ridiculum caput!

    Ter. And. 2, 2, 34:

    festivum,

    id. Ad. 2, 3, 8:

    lepidum,

    id. ib. 5, 9, 9:

    carum,

    Verg. A. 4, 354; Hor. C. 1, 24, 2:

    liberum,

    Cic. Verr. 2, 2, 32, § 79:

    vilia,

    Liv. 25, 6, 9:

    viliora,

    id. 9, 26, 22:

    vilissima,

    id. 24, 5, 13:

    ignota,

    id. 3, 7, 7; cf. id. 2, 5, 6:

    liberorum servorumque,

    id. 29, 29, 3 al. —In imprecations:

    istic capiti dicito,

    Plaut. Rud. 3, 6, 47; cf.:

    vae capiti tuo,

    id. Most. 4, 3, 10; so id. Poen. 3, 3, 32; Ter. Phorm. 3, 2, 6; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 4; Tib. 1, 2, 12; Verg. A. 8, 484; 11, 399 al.—With numerals:

    capitum Helvetiorum milia CCLXIII.,

    souls, Caes. B. G. 1, 29; 4, 15:

    quot capitum vivunt, totidem studiorum Milia,

    Hor. S. 2, 1, 27; id. Ep. 2, 2, 189; cf. id. C. 1, 28, 20 al.; so, in capita, in distribution, to or for each person (cf. in Heb. also, for each head, poll, = for each individual, v. Robinson in h. v.), Liv. 2, 33, 11; 32, 17, 2; 34, 50, 6 al. (cf.:

    in singulos,

    id. 42, 4, 5).—Of. the poll-tax:

    exactio capitum,

    Cic. Fam. 3, 8, 5; so,

    capite censi, v. censeo.—Of animals,

    Verg. A. 3, 391; Col. 6, 5, 4 fin.; 8, 5, 4; 8, 5, 7; 8, 11, 13; Veg. Vet. 1, 18.—
    III.
    Trop.
    1.
    Life, and specif.,
    a.
    Physical life:

    carum,

    Plaut. Capt. 2, 1, 33 sq.; 5, 1, 26:

    si capitis res siet,

    if it is a matter of life and death, id. Trin. 4, 2, 120: capitis periculum adire, to risk one ' s life, Ter. And. 4, 1, 53; id. Hec. 3, 1, 54; cf. id. Phorm. 3, 2, 6 Runnk.:

    capitis poena,

    capital punishment, Caes. B. G. 7, 71:

    pactum pro capite pretium,

    Cic. Off. 3, 29, 107:

    cum altero certamen honoris et dignitatis est, cum altero capitis et famae,

    id. ib. 1, 12, 38:

    cum dimicatione capitis,

    id. Prov. Cons. 9, 23; cf.:

    suo capite decernere,

    id. Att. 10, 9, 2; so Liv. 2, 12, 10; Cic. Fin. 5, 22, 64; Liv. 9, 5, 5:

    caput offerre pro patriā,

    Cic. Sull. 30, 84:

    patrium tibi crede caput, i. e. patris vitam et salutem,

    Ov. M. 8, 94; so,

    capitis accusare,

    to accuse of a capital crime, Nep. Paus. 2 fin.:

    absolvere,

    id. Milt. 7, 6:

    damnare,

    id. Alcib. 4, 5; id. Eum. 5, 1:

    tergo ac capite puniri,

    Liv. 3, 55, 14:

    caput Jovi sacrum,

    id. 3, 55, 7:

    sacratum,

    id. 10, 38, 3 al.; cf. Ov. M. 9, 296.—
    b.
    Civil or political life, acc. to the Roman idea, including the rights of liberty, citizenship, [p. 290] and family (libertatis, civitatis, familiae): its loss or deprivation was called deminutio or minutio capitis, acc. to the foll. jurid. distinction: capitis deminutionis tria genera sunt: maxima, media, minima; tria enim sunt, quae habemus: libertatem, civitatem, familiam. Igitur cum omnia haec amittimus (as by servitude or condemnation to death), maximam esse capitis deminutionem; cum vero amittimus civitatem (as in the interdictio aquae et ignis) libertatem retinemus, mediam esse capitis deminutionem;

    cum et libertas et civitas retinetur, familia tantum mutatur (as by adoption, or, in the case of women, by marriage) minimam esse capitis deminutionem constat,

    Dig. 4, 5, 11; cf. Just. Inst. 1, 16, 4; Cic. de Or. 1, 40, 181; 1, 54, 231; id. Tusc. 1, 29, 71; Liv. 3, 55, 14; 22, 60, 15:

    capitis minor,

    Hor. C. 3, 5, 42:

    servus manumissus capite non minuitur, quia nulnum caput habuit,

    Dig. 4, 5, 3, § 1.—Of the deminutio media, Cic. Brut. 36, 136; id. Verr. 2, 2, 40, §§ 98 and 99; id. Quint. 2, 8 al.—Of the deminutio minima, Cic. Top. 4, 18; cf. Gai Inst. 1, 162.—
    2. (α).
    With gen.:

    scelerum,

    an arrant knave, Plaut. Curc. 2, 1, 19; id. Bacch. 4, 7, 31; id. Mil. 2, 6, 14; id. Ps. 1, 5, 31; 4, 5, 3; id. Rud. 4, 4, 54:

    perjuri,

    id. ib. 4, 4, 55:

    concitandorum Graecorum,

    Cic. Fl. 18, 42:

    consilil,

    Liv. 8, 31, 7:

    conjurationis,

    id. 9, 26, 7:

    caput rei Romanae Camillus,

    id. 6, 3, 1; cf.:

    caput rerum Masinissam fuisse,

    id. 28, 35, 12; so id. 26, 40, 13:

    reipublicae,

    Tac. A. 1, 13:

    nominis Latini,

    heads, chiefs, Liv. 1, 52, 4:

    belli,

    id. 45, 7, 3:

    Suevorum,

    chieftribe, Tac. G. 39 fin. al.—The predicate in gen. masc.:

    capita conjurationis ejus virgis caesi ac securi percussi,

    Liv. 10, 1, 3.—
    (β).
    With esse and dat.:

    ego caput fui argento reperiundo,

    Plaut. As. 3, 3, 138; cf.:

    illic est huic rei caput,

    author, contriver, Ter. And. 2, 6, 27; so id. Ad. 4, 2, 29 al.—
    (γ).
    Absol.:

    urgerent philosophorum greges, jam ab illo fonte et capite Socrate,

    Cic. de Or. 1, 10, 42:

    corpori valido caput deerat,

    guide, leader, Liv. 5, 46, 5:

    esse aliquod caput (i. e. regem) placebat,

    id. 1, 17, 4; cf. id. 1, 23, 4; Hor. S. 2, 5, 74 al.—Of things, head, chief, capital, etc.;

    thus of cities: Thebas caput fuisse totius Graeciae,

    head, first city, Nep. Epam. 10 fin.; so with gen., Liv. 9, 37, 12; 10, 37, 4 Weissenb. ad loc.; 23, 11, 11; 37, 18, 3 (with arx); cf.:

    pro capite atque arce Italiae, urbe Romanā,

    Liv. 22, 32, 5; and with dat.:

    Romam caput Latio esse,

    id. 8, 4, 5; and:

    brevi caput Italiae omni Capuam fore,

    id. 23, 10, 2 Drak. N. cr. —Of other localities:

    castellum quod caput ejus regionis erat,

    the head, principal place, Liv. 21, 33, 11.—Of other things:

    jus nigrum, quod cenae caput erat,

    the principal dish, Cic. Tusc. 5, 34, 98; cf. id. Fin. 2, 8, 25:

    patrimonii publici,

    id. Agr. 1, 7, 21; cf. id. ib. 2, 29, 80; Liv. 6, 14, 10: caput esse artis, decere, the main or principal point, Cic. de Or. 1, 29, 132:

    caput esse ad beate vivendum securitatem,

    id. Lael. 13, 45: ad consilium de re publicā dandum caput est nosse rem publicam;

    ad dicendum vero probabiliter, nosse mores civitatis,

    id. de Or. 2, 82, 337; 1, 19, 87:

    litterarum,

    summary, purport, substance, id. Phil. 2, 31, 77:

    caput Epicuri,

    the fundamental principle, dogma, id. Ac. 2, 32, 101; cf. Quint. 3, 11, 27: rerum, the chief or central point, head, Cic. Brut. 44, 164.—So in writings, a division, section, paragraph, chapter, etc.:

    a primo capite legis usque ad extremum,

    Cic. Agr. 2, 6, 15; cf. id. ib. 2, 10, 26; id. Verr. 2, 1, 46, § 118 Ascon.; id. Fam. 3, 8, 4; Gell. 2, 15, 4 al.; Cic. de Or. 2, 55, 223; id. Fam. 7, 22 med.; Quint. 10, 7, 32:

    id quod caput est,

    Cic. Att. 1, 17, 4; so id. Fam. 3, 7, 4.—Of money, the principal sum, the capital, stock (syn. sors;

    opp. usurae),

    Cic. Verr. 2, 1, 4, § 11; 2, 3, 35, § 80 sq.; id. Att. 15, 26, 4; Liv. 6, 15, 10; 6, 35, 4; Hor. S. 1, 2, 14 al.

    Lewis & Short latin dictionary > caput

См. также в других словарях:

  • threaten with — phr verb Threaten with is used with these nouns as the object: ↑jail, ↑knife, ↑shotgun …   Collocations dictionary

  • threaten — v. 1) (D; tr.) to threaten with (to threaten smb. with reprisals) 2) (E) she threatened to resign * * * [ θretn] (E) she threatened to resign (D; tr.) to threaten with (to threaten smb. with reprisals) …   Combinatory dictionary

  • with — prep. expressing: 1 an instrument or means used (cut with a knife; can walk with assistance). 2 association or company (lives with his mother; works with Shell; lamb with mint sauce). 3 cause or origin (shiver with fear; in bed with measles). 4… …   Useful english dictionary

  • Threaten — Threat en, v. t. [imp. & p. p. {Threatened}; p. pr. & vb. n. {Threatening}.] [OE. [thorn]retenen. See {Threat}, v. t.] 1. To utter threats against; to menace; to inspire with apprehension; to alarm, or attempt to alarm, as with the promise of… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • threaten — threaten, menace both mean to announce or forecast (as by word or look) an impending or probable infliction (as an evil or an injury). Threaten basically implies an attempt to dissuade or influence by promising punishment or the infliction of… …   New Dictionary of Synonyms

  • threaten someone with a knife — threaten someone with a knife/gun/etc phrase to say or show that you will hurt someone with a knife gun etc Thesaurus: to threatensynonym Main entry: threaten …   Useful english dictionary

  • threaten someone with a gun — threaten someone with a knife/gun/etc phrase to say or show that you will hurt someone with a knife gun etc Thesaurus: to threatensynonym Main entry: threaten …   Useful english dictionary

  • threaten — [thret′ n] vt. [ME thretnen < OE threatnian] 1. a) to make threats against; express one s intention of hurting, punishing, etc. b) to express intention to inflict (punishment, reprisal, etc.) 2. a) to indicate the likely occurrence of… …   English World dictionary

  • with menaces — legal british phrase if someone tries to get money with menaces, they threaten to harm someone unless they get the money that they want Thesaurus: miscellaneous legal termshyponym Main entry: menace * * * with menaces Brit law : with threats :… …   Useful english dictionary

  • threaten — threat|en [ θretn ] verb *** 1. ) transitive to tell someone that you might or you will cause them harm, especially in order to make them do something: He s been threatening me for months. threaten to do something: The terrorists are threatening… …   Usage of the words and phrases in modern English

  • threaten */*/*/ — UK [ˈθret(ə)n] / US verb Word forms threaten : present tense I/you/we/they threaten he/she/it threatens present participle threatening past tense threatened past participle threatened 1) a) [transitive] to tell someone that you might or you will… …   English dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»